Już prawie roku temu informowaliśmy Was o możliwości wypożyczenia czytników e-booków w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie. Kiedy pisaliśmy o tym na początku marca 2013 roku, mocno trzymaliśmy kciuki za inicjatywę oraz liczyliśmy na wykorzystanie tego pomysłu również przez inne biblioteki. Obecnie możliwość wypożyczenia czytników oprócz w Krakowie jest możliwe również w Opolu oraz Gdyni. Dziś postanowiliśmy przyjrzeć się statystykom tych wypożyczeń, a także nowoczesnej bibliotece oferującej wypożyczanie tylko i wyłącznie elektronicznych treści.

Wypożyczanie czytników e-booków przez biblioteki bądź korzystanie z nich na miejscu ma mnóstwo plusów. Jednym z nich jest na pewno danie możliwości korzystania z takiej formy czytania również osobom, które niekoniecznie od razu chcą wydać na taki sprzęt kilkaset złotych. Nowoczesne formy czytania mogą wpłynąć na zwiększenie poziomu czytelnictwa, a także na poszerzenie fanów e-booków. Jak jednak taka inicjatywa wygląda w praktyce i czy faktycznie ma dużo zwolenników?

Zestawienie i porównanie zasad wypożyczenia czytników, oferty, statystyk wypożyczeń z wspomnianych bibliotek pojawiło się na  blogu Lustro Biblioteki. Autorzy na podstawie danych z bibliotek stworzyli poniższą prezentację.

Dostępność czytników

Najwięcej czytników e-booków, bo aż 60, oferuje krakowska Arteteka. Niemniej jednak połowę urządzeń można wypożyczyć, druga część jest udostępniana na miejscu.  Imponującym wynikiem może również pochwalić się biblioteka w Gdańsku posiadająca 40 czytników. W przypadku Opola mamy do dyspozycji 12 urządzeń jednak jeszcze w tym roku oferta ma być poszerzona o dodatkowe 8 czytników. Wśród oferowanych czytników znajdują się takie marki jak  Kindle, PocketBook, Onyx oraz Prestigio.

Aby wypożyczyć czytnik trzeba mieć ukończone 18 lat. Przed wypożyczeniem spisuje się umowę wypożyczenia z danymi czytelnika oraz sprawdza się stan techniczny urządzenia, przedstawia zasady użytkowania oraz w razie potrzeby wyjaśnia jak korzystać z czytnika. Najdłuższym czasem wypożyczenia może pochwalić się MBP w Opolu. Następnie na miesiąc można cieszyć się czytnikiem z MBP w Gdyni i zaledwie 2 tygodnie w przypadku WBP w Opolu oraz Artetece.

Statystyki

Według statystyk najwięcej razy wypożyczono czytniki z krakowskiej biblioteki (233 razy), kolejno z WBP w Opolu (25 wypożyczeń), Gdyni (17) oraz MBP w Opolu (7 wypożyczeń). Warto pamiętać, że oferowany przez biblioteki okres wypożyczenia urządzeń  różni się od siebie co może mieć niemały wpływ na opisane wyniki. Należy również pamiętać o różnym stażu tej usługi przez biblioteki, ograniczeniach oraz możliwościach używania czytników na miejscu, w bibliotece.

Z pewnością jest wiele osób, które w obawie o zniszczenie sprzętu preferują czytanie z urządzenia na miejscu. Z drugiej strony na przykład w przypadku starszych osób powodem korzystania z czytnika w bibliotece może być możliwość zapytania w każdej chwili o obsługę urządzenia.

Źródła e-booków

Pierwsze co może nam przyjść na myśl w kwestii wypożyczenia czytników z bibliotek to co dalej,skąd mamy wziąć książki do czytania? Biblioteki zachęcają i polecają konkretne strony oferujące dostęp do legalnych, darmowych publikacji. Często też na czytnikach znajdują się już klasyki literatury wgrane przez producenta urządzenia bądź przez pracowników biblioteki. Możliwe jest również wgranie własnych e-booków choć tej możliwości nie mamy korzystając z oferty Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu, która w swoim regulaminie zabrania wgrywania na urządzenie własnych plików. Choć pracownicy wspomnianej biblioteki przyznają, że wiele osób łamie tę zasadę.

Zasady wypożyczeń

W razie zgubienia bądź uszkodzenia urządzenia czytelnik jest zobowiązany do pokrycia kosztu zakupu czytnika. Wysokość kar różni się w każdej z bibliotek koszt waha się między 250-1100 złotych. Wyłącznie w MBP w Gdyni przed wypożyczeniem urządzenia pobierana jest kaucja w wysokości 250 złotych.

BiblioTech – biblioteka bez papierowych książek

Skoro zaczęto wypożyczać czytniki e-booków w bibliotekach oferujących także tradycyjne książki kwestią czasu było pójście o krok dalej.

W hrabstwie Bexar położonym w południowej części Teksasu około pół roku temu otworzono bibliotekę wypożyczającą tylko elektroniczne treści oraz urządzenia do ich obsługi. Tak, tak- jest to pierwsza w Stanach Zjednoczonych i prawdopodobnie pierwsza na świecie biblioteka, w której nie znajdziemy ani jednej papierowej książki.

Bibliotech Library oferuje ponad 10 tysięcy e-booków w języku angielskim oraz hiszpańskim oraz kilkaset urządzeń (8 iMaców, 9 MacBooków, 40 iPadów, 200 tabletów Nook z zainstalowanym systemem treści dla dzieci oraz 600 czytników 3M) służących do odczytu elektronicznych książek.

E-booki oferowane przez Bibliotech znajdują się w tzw. elektronicznej chmurze w związku z tym nie trzeba nawet przychodzić na miejsce, aby z nich skorzystać. Niemniej jednak do tego zachęca się mieszkańców. Bibliotekę otworzono bowiem w dzielnicy zamieszkującej głównie przez Latynosów gdzie około 40 % domostw nie posiada komputera, a połowa mieszkańców nie ma dostępu do Internetu. Na miejscu są zatem do dyspozycji komputery, tablety oraz inne urządzenia, na których można czytać oferowane e-książki. Co ciekawe dostępne są też specjalne interaktywne tablety dla dzieci m.in. uczące również czytania.

Jednym z głównych powodów powstania tego typu biblioteki są stosunkowo niższe koszta. Stworzenie Bibliotech było warte 1,5 miliona dolarów. Niemniej jednak konstruktorzy cyfrowej biblioteki zapewniają koszt ten jest znacznie niższy niż w przypadku tradycyjnych bibliotek.

Elektroniczne treści i czytniki e-booków w bibliotekach dziś i w przyszłości

Jeszcze rok temu byliśmy pozytywnie zaskoczeni pojawieniem się czytników e-booków w Artetece. Obecnie dowiadujemy się o powstaniu biblioteki oferującej tylko i wyłącznie elektroniczne treści. Nie wierzymy ani nie jesteśmy zwolennikami pożegnaniem się na zawsze z tradycyjnymi, papierowymi książkami. Niemniej jednak jesteśmy fanami elektronicznych treści oraz czytników e-booków dlatego strasznie cieszą nas różne formy rozwoju e-czytelnictwa. Do niedawna biblioteki bez papierowych książek pojawiały się tylko w snutych wyobrażeniach o bardzo dalekiej przyszłości. Tymczasem nadchodzi ona wcześniej niż przypuszczaliśmy. Wczoraj pierwszy czytniki w bibliotekach, dziś cyfrowe biblioteki co będzie jutro?

Jedyne do czego moglibyśmy się „doczepić” odnośnie Bibliotech to oferowanie urządzeń z ekranem LCD, które naszym zdaniem do dłuższego czytania w zupełności się nie nadają. My w takiej bibliotece widzielibyśmy tylko prawdziwe czytniki e-booków z ekranem E-Ink. Poza tym czekamy na pojawienie się takiej cyfrowej biblioteki w Polsce.

Tymczasem cieszymy się możliwością wypożyczania czytników e-booków w kilku bibliotekach. Tym bardziej, że każda z bibliotek wyraziła chęć poszerzenia swojej dotychczasowej oferty wypożyczeń czytników e-booków w najbliższym czasie.

Życzymy zatem wspomnianym bibliotekom dalszego rozwoju oraz poszerzenia oferty. Nam oraz Wam życzymy pojawienia się takich możliwości w większej ilości bibliotek w całej Polsce.

Co myślicie o innowacyjnych bibliotekach? Uważacie, że w przyszłości będziemy mieć tylko cyfrowe biblioteki, a miejsce papierowych książek będzie w muzeach?