Dostępne formaty plików: PDF, PDF, PDF
Wydawnictwo | Wolters Kluwer |
ISBN | 978-83-8246-337-8 |
Data wydania | 28 maja 2021 |
Język: | Polski |
Liczba stron: | 375 |
Rozmiar pliku: | 13,1 MB |
Zabezpieczenie: | Znak wodny |
Fragment: | Pobierz fragment PDF |
Język: | Polski |
Liczba stron: | 375 |
Rozmiar pliku: | 13,1 MB |
Zabezpieczenie: | Znak wodny |
Fragment: | Pobierz fragment PDF |
Język: | Polski |
Liczba stron: | 375 |
Rozmiar pliku: | 13,1 MB |
Zabezpieczenie: | Znak wodny |
Fragment: | Pobierz fragment PDF |
Dostępne formaty plików: PDF, PDF, PDF
Opracowanie
obejmuje całość zagadnień prawa rzymskiego. W publikacji
przystępnie i zwięźle zaprezentowano instytucje i zasady tego
prawa, w tym:
• pojęcie, podziały, systematykę prawa rzymskiego,
• zarys historii rozwoju państwa i prawa rzymskiego,
• rzymskie prawo prywatne, materialne i formalne (proces cywilny,
prawo osobowe, prawo rodzinne, prawo rzeczowe, zobowiązania oraz
prawo spadkowe).
Zamieszczone na końcu indeksy: terminów i zwrotów łacińskich, paremii rzymskich oraz osób, ułatwiają posługiwanie się podręcznikiem.
Dodatkowym walorem książki są zabawne rysunki oraz tabele i schematy, syntetyzujące wywód na temat danej instytucji prawnej.
Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla studentów wydziałów prawa, jednak jako kompendium prawa rzymskiego, stanowiącego podstawę europejskiej kultury prawnej, może być polecana wszystkim, którzy interesują się historią czasów antycznych, historią państwa i prawa oraz historią prawa kościelnego.
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Rozdział pierwszy
Zagadnienia wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
I. Pojęcie i znaczenie prawa rzymskiego . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
§ 1. Prawo rzymskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
§ 2. Rzymskie pojęcie prawa i sprawiedliwości . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 24
1. Ius i fas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2. Próby defi nicji prawa i sprawiedliwości . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 25
II. Podziały prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
§ 3. Ogólna charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
§ 4. Ius publicum – ius privatum . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
§ 5. Ius civile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
§ 6. Ius gentium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
§ 7. Ius honorarium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
§ 8. Ius naturale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
§ 9. Ius commune – ius singulare . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
§ 10. Ius vetus – ius novum . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
§ 11. Ius strictum – ius aequum . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
III. Systematyka rzymskiego prawa prywatnego . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
§ 12. Systematyka Ustawy XII tablic . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 33
§ 13. Systematyka edyktu pretorskiego . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 34
§ 14. Systematyka Instytucji Gajusa . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 34
§ 15. Systematyka pandektowa . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Rozdział drugi
Historyczny rozwój prawa rzymskiego . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
I. Historyczny rozwój źródeł prawa rzymskiego . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
§ 16. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa rzymskiego . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 36
1. Pojęcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
2. Źródła poznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
II. Rozwój rzymskiego prawa prywatnego . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
§ 17. Periodyzacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
§ 18. Prawo archaiczne (starorzymskie) . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 38
1. Początki prawa. Zwyczaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 38
1. Prawo zwyczajowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 38
2. Leges regiae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
2. Ustawa XII tablic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
3. Początki rzymskiej jurysprudencji . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 41
4. Leges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
1. Leges rogatae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 42
2. Plebiscita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
§ 19. Prawo przedklasyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
1. Ogólna charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 44
2. Edykty magistratur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 44
3. Ustawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
4. Jurysprudencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
§ 20. Prawo klasyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
1. Ogólna charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 47
2. Senatus consulta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
3. Edictum Salvianum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 49
4. Rozwój jurysprudencji klasycznej. Ius publice respondendi . .
. . . 50
1. Kierunki działalności i formy literackie . . . . . . . . . . .
. . . . . . . 50
2. Ius respondendi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 51
5. Szkoły prawnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 51
6. Przedstawiciele jurysprudencji klasycznej . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . 52
7. Instytucje Gajusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
8. Konstytucje cesarskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 54
§ 21. Prawo poklasyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
1. Ogólna charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 55
2. Zbiory konstytucji cesarskich . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 56
3. Jurysprudencja. Ustawy o cytowaniu . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . 57
1. Nauka prawa. Prawo wulgarne . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . 57
2. Ustawa o cytowaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 57
4. Poklasyczne zbiory prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 58
§ 22. Kodyfi kacja justyniańska . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
1. Prace kodyfi kacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 59
2. Kodeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
3. Digesta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
4. Instytucje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
5. Nowele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
6. Corpus Iuris Civilis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
III. Pojustyniańskie dzieje prawa rzymskiego . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
§ 23. Prawo rzymsko-bizantyjskie i jego zbiory . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 62
§ 24. Prawo rzymskie w Europie . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
1. Leges Romanae Barbarorum . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 63
2. Szkoła glosatorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
3. Szkoła komentatorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 65
4. Kierunek humanistyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 66
5. Szkoła historyczna i pandektystyka . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 66
6. Recepcja prawa rzymskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 67
7. Kościół i prawo rzymskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 68
§ 25. Prawo rzymskie w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
1. Kwestia recepcji prawa rzymskiego w Polsce . . . . . . . . . .
. . . . . . . 69
2. Nauka prawa rzymskiego w Polsce . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 70
Rozdział trzeci
Proces cywilny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . 72
I. Ogólna charakterystyka, rozwój i organizacja procesu .
. . . . . . . . . . . . . . . . 72
§ 26. Pojęcie procesu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
§ 27. Historyczny rozwój procesu . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
§ 28. Skarga (powództwo) – actio . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
§ 29. Fazy procesu zwyczajnego . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
§ 30. Organizacja sądownictwa w okresie republiki i pryncypatu .
. . . . . 77
§ 31. Sędzia prywatny i sądy kolegialne . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 77
§ 32. Jurysdykcja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
§ 33. Właściwość sądu – forum . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 79
§ 34. Strony procesowe i ich zastępcy procesowi . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 80
1. Strony procesowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 80
2. Zdolność sądowa, zdolność procesowa i legitymacja procesowa .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 81
3. Zastępcy procesowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 81
II. Proces legisakcyjny . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82
§ 35. Rodzaje legisakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
1. Ogólna charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 82
2. Poszczególne legisakcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 83
1. Legis actio sacramento . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 83
2. Legis actio per iudicis arbitrive postulationem . . . . . . .
. . . . . . 84
3. Legis actio per condictionem . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 84
4. Legis actio per manus iniectionem . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . 84
5. Legis actio per pignoris capionem . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 85
§ 36. Przebieg postępowania legisakcyjnego . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 85
III. Proces formułkowy . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
86
§ 37. Geneza i ogólna charakterystyka procesu . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 86
§ 38. Postępowanie w stadium in iure . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 88
1. Wezwanie do sądu – in ius vocatio . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 88
2. Editio actionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
§ 39. Stanowisko pozwanego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
1. Sposoby zachowania pozwanego . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . 89
2. Confessio in iure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
3. Indefensio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
4. Negatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
5. Exceptio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
§ 40. Litis contestatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
1. Pojęcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2. Skutki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
§ 41. Formułka procesowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
1. Pojęcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
2. Części formułki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
1. Intentio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
2. Condemnatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 94
3. Demonstratio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 94
4. Adiudicatio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 95
5. Exceptio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
6. Praescriptio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 95
§ 42. Rodzaje skarg (actiones) . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
1. Actiones in rem – actiones in personam . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . 96
2. Actiones civiles – actiones honorariae . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 97
3. Actiones poenales – actiones rei persecutoriae – actiones
mixtae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 98
4. Actiones privatae – actiones populares . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 99
5. Actiones arbitrariae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 99
§ 43. Postępowanie w fazie apud iudicem . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 99
1. Postępowanie dowodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 99
2. Wyrok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
§ 44. Egzekucja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
1. Pojęcie i podstawy egzekucji . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 104
2. Rodzaje egzekucji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 105
IV. Ochrona pozaprocesowa . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
106
§ 45. Ogólna charakterystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
§ 46. Poszczególne środki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
1. Interdykt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
2. Restitutio in integrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 108
3. Missio in possessionem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 108
V. Proces kognicyjny (cognitio extra ordinem) . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 109
§ 47. Organizacja sądownictwa w okresie dominatu . . . . . . . .
. . . . . . . . . 109
§ 48. Cechy charakterystyczne procesu . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 109
§ 49. Przebieg postępowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
§ 50. Wyrok i apelacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
§ 51. Egzekucja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Rozdział czwarty
Prawo osobowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
114
I. Osoby fizyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
114
§ 52. Zdolność prawna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
1. Pojęcie osoby i zdolności prawnej . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 114
2. Status . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
3. Capitis deminutio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 116
4. Koniec zdolności prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 117
§ 53. Niewolnicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
1. Powstanie niewoli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 118
2. Położenie prawne niewolnika . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . 119
1. Niewolnik jako przedmiot prawa . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . 119
2. Udział niewolników w obrocie majątkowym . . . . . . . . . . .
. . 120
3. Zgaśnięcie niewoli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 122
4. Ustawy ograniczające wyzwolenia niewolników . . . . . . . . .
. 123
§ 54. Wyzwoleńcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
§ 55. Półwolni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
§ 56. Wolni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
1. Obywatele rzymscy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 125
1. Nabycie i utrata obywatelstwa rzymskiego . . . . . . . . . . .
. . . . 125
2. Uprawnienia przysługujące obywatelom . . . . . . . . . . . . .
. . . . 126
2. Latini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
3. Peregrini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
§ 57. Osoby sui iuris i alieni iuris . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
§ 58. Inne przyczyny wpływające na zakres zdolności prawnej . . .
. . . . 129
1. Infamia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
2. Religia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130
II. Osoby prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
131
§ 59. Korporacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
§ 60. Fundacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
III. Zdolność do czynności prawnych . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
§ 61. Pojęcie zdolności do czynności prawnych . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 133
§ 62. Ograniczenia zdolności do czynności prawnych . . . . . . .
. . . . . . . . 134
1. Wiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
2. Choroba umysłowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 135
3. Płeć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
4. Marnotrawstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 136
IV. Czynności prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
137
§ 63. Pojęcie, rodzaje i skutki czynności prawnych . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 137
1. Zdarzenia prawne – działania – czynności prawne . . . . . . .
. . . 137
2. Rodzaje czynności prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . 138
3. Skutki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
4. Nieważność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
5. Konwalidacja i konwersja . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . 141
§ 64. Wady oświadczenia woli . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
1. Pojęcie wady oświadczenia woli . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 142
2. Zamierzona niezgodność pomiędzy wolą a jej oświadczeniem . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 142
3. Niezamierzona niezgodność pomiędzy wolą a jej oświadczeniem .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . 143
1. Pomyłka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 143
2. Błąd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
3. Ignorantia iuris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 144
4. Dolus i metus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
1. Pobudka w czynności prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . 145
2. Dolus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
3. Metus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
§ 65. Treść czynności prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . 147
1. Elementy treści czynności prawnej . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 147
2. Warunek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
3. Termin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
4. Polecenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
§ 66. Zastępstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Rozdział piąty
Prawo rodzinne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 151
I. Rodzina rzymska . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
151
§ 67. Patriarchalna władza w rodzinie . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . 151
§ 68. Agnacja i kognacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
1. Agnacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
2. Kognacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
§ 69. Powinowactwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
§ 70. Stanowisko prawne osób alieni iuris . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . 154
II. Prawo małżeńskie . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
155
§ 71. Pojęcie i zawarcie małżeństwa . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . 155