Publiczne prawa podmiotowe

Wykaz skrótów | str. 13
Przedmowa | str. 19
Słowo wstępne | str. 21

Część pierwsza
Teoria publicznych praw podmiotowych

Rozdział I
Prawa podmiotowe in genere w polskiej nauce prawa | str. 27

Rozdział II
Publiczne prawa podmiotowe w polskiej nauce prawa | str. 41

1. Uwagi ogólne | str. 41

2. Nauka prawa w pierwszej połowie XX w. | str. 50

3. Nauka prawa w Polsce socjalistycznej | str. 63

4. Współczesna nauka prawa | str. 76

5. Uwagi końcowe | str. 82

Rozdział III
Kategorie pojęciowe zbliżone do pojęcia publicznych praw podmiotowych | str. 85

1. Uwagi ogólne | str. 85

2. Uznanie administracyjne | str. 86
2.1. Uwagi ogólne | str. 86
2.2. Współczesne rozumienie uznania | str. 87
A. Poglądy prezentowane w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego | str. 87
B. Poglądy doktryny na zagadnienie uznania administracyjnego | str. 90
C. Normatywny charakter uznania administracyjnego | str. 93
2.3. Uwagi końcowe | str. 99

3. Klauzule generalne | str. 101
3.1. Uwagi ogólne | str. 101
3.2. Klauzule generalne a normy prawne o charakterze ogólnym | str. 104
3.3. Klauzule generalne zasad współżycia społecznego i słuszności | str. 107
A. Klauzula generalna zasad współżycia społecznego | str. 108
B. Klauzula generalna słuszności | str. 110
3.4. Klauzule generalne interesu publicznego i interesu społecznego | str. 115
A. Pojęcie interesu publicznego w okresie międzywojennym | str. 116
B. Pojęcie interesu ogólnego w okresie powojennym. Klauzula generalna interesu społecznego | str. 118
C. Klauzula generalna interesu publicznego | str. 119

4. Sytuacja prawna określonego podmiotu | str. 122

5. Interes prawny | str. 127
5.1. Uwagi ogólne | str. 127
5.2. Pojęcie interesu faktycznego | str. 128
5.3. Pojęcie interesu prawnego | str. 131
5.4. Możliwe konfiguracje interesu prawnego | str. 138
A. „Prawo refleksowe” przysługujące osobie trzeciej | str. 139
B. „Specjalne prawo proszenia” | str. 140

Rozdział IV
Istota publicznych praw podmiotowych | str. 161

1. Próba skonstruowania definicji publicznych praw podmiotowych | str. 162
1.1. Prawo | str. 162
1.2. Prawo publiczne | str. 162
1.3. Prawo podmiotowe | str. 165
A. Uprawnienie | str. 168
B. Obowiązek | str. 173
C. Kompetencja | str. 174
1.4. Publiczne prawo podmiotowe | str. 176

2. Charakterystyka publicznych praw podmiotowych | str. 177
2.1. Źródła publicznych praw podmiotowych | str. 177
A. Uwagi ogólne | str. 177
B. Źródła prawa w polskim systemie prawnym | str. 179
C. Źródła prawa administracyjnego | str. 180
D. Kategorie źródeł publicznych praw podmiotowych | str. 187
E. Uwagi końcowe | str. 194
2.2. Podmioty publicznych praw podmiotowych | str. 197
2.2.1. Uwagi ogólne | str. 197
2.2.2. Osoby fizyczne | str. 198
2.2.3. Osoby prawne | str. 199
2.2.4. Państwo | str. 201
2.2.5. Jednostki samorządu terytorialnego | str. 208
2.2.6. Organy administracji | str. 218
2.3. Treść publicznych praw podmiotowych | str. 221
2.3.1. Uwagi ogólne | str. 221
2.3.2. Pojęcie roszczenia | str. 222
2.3.3. Pojęcie roszczenia w prawie administracyjnym | str. 223
2.3.4. Publiczne prawa podmiotowe o treści negatywnej | str. 225
2.3.5. Publiczne prawa podmiotowe o treści pozytywnej | str. 234
2.4. Cel publicznych praw podmiotowych | str. 242

3. Uwagi końcowe | str. 249

Część druga
regulacja publicznych praw podmiotowych w polskim porządku prawnym

Rozdział I
Regulacja publicznych praw podmiotowych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej | str. 253

1. Uwagi ogólne | str. 253

2. Prawa jednostki | str. 254

3. Katalog konstytucyjnych publicznych praw podmiotowych | str. 256
3.1. Prawa wolnościowe | str. 256
3.2. Pozostałe prawa negatywne | str. 257
3.3. Prawa o treści pozytywnej | str. 258
3.4. Prawa-kompetencje | str. 261
3.5. Prawa proceduralne | str. 262

4. Obowiązki konstytucyjne | str. 262

5. Wnioski | str. 265

Rozdział II
Szczegółowe regulacje publicznych praw podmiotowych o treści negatywnej | str. 267

1. Uwagi ogólne dotyczące wolności zrzeszania się i wolności gospodarczej | str. 268

2. Wolność zrzeszania się | str. 273
2.1. Deklaratywny charakter praw wolnościowych | str. 273
2.2. Podmioty wolnościowych praw podmiotowych | str. 274
A. Osoby fizyczne | str. 274
B. Osoby prawne prawa prywatnego | str. 275
C. Osoby prawne prawa publicznego | str. 276
2.3. Zastosowanie zasady, że co nie jest zakazane, to jest dozwolone | str. 279
2.4. Spoczywający na państwie (jednostkach samorządowych) ciężar dowodu, że w pewnych granicach korzystanie z wolności jest przez prawo zabronione | str. 280
2.5. Wynikające z praw wolnościowych roszczenia do państwa o zaniechanie przez nie ingerencji w sferę uprzednio uznanej wolności, jak i o udzielenie ochrony przed niedozwoloną ingerencją innych podmiotów prawa w sferę wolności jednostki | str. 281

3. Wolność gospodarcza | str. 284
3.1. Deklaratywny charakter praw wolnościowych | str. 284
3.2. Podmioty wolnościowych praw podmiotowych | str. 285
A. Osoby fizyczne | str. 285
B. Osoby prawne prawa prywatnego | str. 285
C. Osoby prawne prawa publicznego | str. 288
3.3. Zastosowanie zasady, że co nie jest zakazane, to jest dozwolone | str. 293
3.4. Spoczywający na państwie (jednostkach samorządowych) ciężar dowodu, że w pewnych granicach korzystanie z wolności jest przez prawo zabronione | str. 295
3.5. Wynikające z praw wolnościowych roszczenia do państwa o zaniechanie przez nie ingerencji w sferę uprzednio uznanej wolności, jak i o udzielenie ochrony przed niedozwoloną ingerencją innych podmiotów prawa w sferę wolności jednostki | str. 297
3.5.1. Reglamentacja wyłącznie ustawowa | str. 300
3.5.2. Reglamentacja poprzez metody działania administracji publicznej | str. 307

4. Uwagi końcowe | str. 318

Rozdział III
Szczegółowe regulacje publicznych praw podmiotowych o treści pozytywnej | str. 321

1. Regulacje roszczeń o realizację przez państwo (jednostki samorządu terytorialnego) ustawowych publicznych praw podmiotowych jednostek | str. 322
1.1. Roszczenia o wydanie indywidualnego aktu administracyjnego o oznaczonej treści bądź innego odpowiedniego dokumentu urzędowego | str. 324
1.1.1. Roszczenia o wydanie decyzji administracyjnej o oznaczonej treści | str. 326
1.1.2. Roszczenia o wydanie innego niż decyzja aktu administracyjnego o oznaczonej treści bądź odpowiedniego dokumentu urzędowego | str. 333
1.2. Roszczenia o określone zachowanie (świadczenie) państwa (wspólnoty samorządowej) niezależne od faktu wydania aktu administracyjnego bądź innego dokumentu urzędowego | str. 339
1.2.1. Roszczenia o określone aktywne zachowanie państwa (wspólnoty samorządowej) | str. 342
1.2.2. Roszczenia o zachowanie państwa (wspólnoty samorządowej) polegające na znoszeniu określonej aktywności jednostek | str. 350
1.3. Roszczenia obywateli o uczestnictwo we władczej działalności państwa | str. 357
1.3.1. Roszczenia o udział w procesie tworzenia prawa | str. 357
1.3.2. Roszczenia o uczestniczenie w procesie stosowania prawa | str. 361
1.4. Roszczenia jednostek o ograniczenie w stosunku do nich bądź zwolnienie ich z obowiązków publicznoprawnych obciążających ogół obywateli | str. 362

2. Regulacje roszczeń wynikających z publicznych praw podmiotowych uzyskanych przez jednostki na skutek władczej działalności administracji | str. 364

3. Regulacje roszczeń państwa (wspólnot samorządowych) o wykonanie przez jednostki ciążących na nich z mocy prawa obowiązków publicznoprawnych | str. 367
3.1. Roszczenia o wypełnienie obowiązku określonego aktywnego zachowania | str. 369
3.2. Roszczenia o wypełnienie przez obywateli obowiązku znoszenia określonych działań państwa lub jednostek samorządu terytorialnego | str. 376

4. Regulacje roszczeń państwa o wykonanie obowiązków publicznoprawnych obciążających jednostki na skutek władczej działalności administracji publicznej | str. 377
4.1. Roszczenia wynikające z publicznych praw podmiotowych państwa do udostępniania części swojej podmiotowości publicznoprawnej innym podmiotom | str. 379
4.2. Roszczenia o realizację określonych czynności, na których dokonanie państwo (wspólnota samorządowa) wyraziło zgodę w formie zezwolenia | str. 388
4.3. Roszczenia wynikające z publicznych praw podmiotowych państwa do władczej ingerencji w prawa podmiotowe innych podmiotów | str. 392
4.4. Roszczenia o wypełnianie przez jednostki innych obowiązków powstałych w wyniku władczej działalności administracji | str. 398

5. Regulacje wzajemnych roszczeń państwa i jednostek samorządowych | str. 405

6. Wnioski | str. 406

Część trzecia
Ochrona publicznych praw podmiotowych w polskim porządku prawnym

7. Uwagi ogólne | str. 411

8. Prawo do sądu | str. 419

9. Ochrona publicznych praw podmiotowych obywateli w obowiązującym modelu sądownictwa administracyjnego | str. 427
3.1. Uwagi ogólne | str. 427
3.2. Konstrukcja legitymacji skargowej | str. 434
3.3. Zasady orzekania | str. 439
3.4. Kompetencje sądu | str. 449

10. Ochrona publicznych praw podmiotowych obywateli a instytucja skargi konstytucyjnej | str. 455
4.1. Zakres przedmiotowy | str. 456
4.2. Podstawy skargi konstytucyjnej | str. 465
4.3. Przedmiot ochrony | str. 470

11. Prawo występowania do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie praw i wolności naruszonych działaniem władz publicznych | str. 475
5.1. Przedmiot ochrony | str. 475
5.2. Środki działania i kompetencje Rzecznika Praw Obywatelskich | str. 476
5.3. Charakter ochrony | str. 478

12. Prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej | str. 483
6.1. Działanie „organu władzy publicznej” | str. 484
6.2. Działanie „niezgodne z prawem” | str. 485
6.3. Prawo do wynagrodzenia szkody | str. 486

13. Uwagi końcowe | str. 487

Zakończenie | str. 489
Literatura | str. 491