Ochrona ludności i obrona cywilna. Komentarz

Wykaz skrótów .............................................................................. 17
Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej ........................................... 23
Rozdział 1. Przepisy ogólne ............................................................ 25
Art. 1. [Przedmiot regulacji] ................................................. 25
Art. 2. [Ochrona ludności i obrona cywilna – pojęcia; ochrona ludności i obrona cywilna w sytuacjach kryzysowych – odesłanie] .......................................... 38
Art. 3. [Definicje] ................................................................. 50
Art. 4. [Zadania ochrony ludności i obrony cywilnej] ........... 63
Art. 5. [Podmioty wykonujące zadania ochrony ludności i obrony cywilnej] ..................................................... 72
Art. 6. [Zadania Rady Ministrów w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej] ....................................... 80
Art. 7. [Podstawa finansowania realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej] ....................................... 82
Art. 8. [Infrastruktura niezbędna do realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej] .......................... 84
Rozdział 2. Organy ochrony ludności i Rządowy Zespół Ochrony
Ludności .......................................................................................... 88
Art. 9. [Organy ochrony ludności] ........................................ 88
Art. 10. [Zadania wójta oraz rady gminy] .............................. 95
Art. 11. [Zadania starosty, rady powiatu oraz komendanta powiatowego Państwowej straży Pożarnej] .............. 107
Art. 12. [Zadania marszałka województwa oraz sejmiku województwa] .......................................................... 119
Art. 13. [Zadania wojewody oraz komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej] ........... 124
Art. 14. [Zadania ministrów] .................................................. 138
Art. 15. [Zadania ministra właściwego do spraw wewnętrznych] ......................................................... 142
Art. 16. [Rządowy Zespół Ochrony Ludności] ........................ 151
Rozdział 3. Podmioty ochrony ludności ........................................ 155
Art. 17. [Podmioty ochrony ludności] .................................... 155
Art. 18. [Wyznaczenie jednostki organizacyjnej lub spółki jako podmiotu ochrony ludności] ............................. 172
Art. 19. [Porozumienie o wykonywaniu zadań ochrony ludności lub obrony cywilnej] ................................... 176
Art. 20. [Uznanie za podmiot ochrony ludności] ................... 185
Art. 21. [Właściwość podmiotowa w zakresie wyznaczania jako podmiot ochrony ludności, zawierania porozumień albo wydawania decyzji o uznaniu za podmiot ochrony ludności] .................................. 188
Art. 22. [Zadania Rządowego Centrum Bezpieczeństwa w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej] ........ 191
Rozdział 4. Zasoby ochrony ludności ............................................. 194
Art. 23. [Ewidencjonowanie zasobów ochrony ludności i obrony cywilnej] ..................................................... 194
Art. 24. [Podmioty prowadzące Centralną Ewidencję Zasobów i wojewódzkie ewidencje zasobów; prowadzenie ewidencji w systemie teleinformatycznym] ................................................. 196
Art. 25. [Współadministratorzy danych przetwarzanych w Centralnej Ewidencji Zasobów] ............................. 198
Art. 26. [Zapewnienie utrzymania Centralnej Ewidencji Zasobów i wojewódzkich ewidencji zasobów] .......... 200
Art. 27. [Dane gromadzone w Centralnej Ewidencji Zasobów] .................................................................. 202
Art. 28. [Dane w Centralnej Ewidencji Zasobów i w wojewódzkich ewidencjach zasobów a informacja publiczna] .......... 204
Art. 29. [Wprowadzanie i aktualizacja danych zawartych w Centralnej Ewidencji Zasobów oraz wojewódzkich ewidencjach zasobów; dostęp do Centralnej Ewidencji Zasobów] .................................................. 206
Art. 30. [Podmioty wprowadzające i aktualizujące dane w Centralnej Ewidencji Zasobów; przekazywanie danych do Centralnej Ewidencji Zasobów] ................ 207
Art. 31. [Udostępnianie danych z Centralnej Ewidencji Zasobów] .................................................................. 213
Art. 32. [Delegacja ustawowa] ............................................... 216
Art. 33. [Obowiązek utworzenia i utrzymania zasobów ochrony ludności] ..................................................... 217
Art. 34. [Udzielanie gminom i powiatom pomocy w realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej; porozumienia o współdziałaniu w zakresie realizacji zadań ochrony ludności lub obrony cywilnej] ........... 222
Art. 35. [Przekazywanie przez wojewodę środków rzeczowych lub finansowych na realizację zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] .......... 225
Art. 36. [Zadysponowanie zasobów ochrony ludności w przypadku niewystarczających zasobów na określonym terenie] ............................................. 227
Art. 37. [Opiniowanie projektu Rządowego Programu Rezerw Strategicznych przez Rządowy Zespół Ochrony Ludności] .................................................... 229
Rozdział 5. Planowanie w ochronie ludności i obronie cywilnej .............................................................. 231
Art. 38. [Dokumenty i informacje uwzględniane w planach zarządzania kryzysowego] ........................................ 231
Art. 39. [Plany ewakuacji ludności] ........................................ 234
Art. 40. [Krajowy plan ewakuacji] .......................................... 238
Art. 41. [Wytyczne dla wojewódzkich planów ewakuacji ludności; koordynowanie przygotowania wojewódzkich planów ewakuacji ludności] .............. 239
Art. 42. [Opracowanie wojewódzkiego planu ewakuacji] ...... 240
Art. 43. [Wkłady do wojewódzkiego planu ewakuacji ludności] ................................................................... 242
Art. 44. [Wojewódzki plan ewakuacji lub wkład jako załącznik do planu zarządzania kryzysowego] .......... 243
Art. 45. [Plany ochrony dóbr kultury na czas wojny] ............. 244
Art. 46. [Instrukcja postępowania na potrzeby realizacji zadań w razie wystąpienia sytuacji kryzysowych] ..... 254
Art. 47. [Wyselekcjonowanie dóbr kultury przeznaczonych do zabezpieczenia lub ewakuacji] ............................. 255
Art. 48. [Rozśrodkowanie i ewakuacja dóbr kultury] ............. 259
Rozdział 6. Szkolenia, ćwiczenia i edukacja z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej .................... 263
Art. 49. [Przeprowadzanie szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] ....................................... 263
Art. 50. [Podmioty prowadzące szkolenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] ....................................... 269
Art. 51. [Delegacja ustawowa] ............................................... 272
Art. 52. [Prowadzenie szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej przez organy ochrony ludności] .... 273
Art. 53. [Ćwiczenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] ................................................................... 275
Art. 54. [Delegacja ustawowa] ............................................... 281
Art. 55. [Zakres edukacji z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] ................................................................... 282
Art. 56. [Edukacja z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej w systemie oświaty] .................................... 283
Art. 57. [Zajęcia pozaszkolne oraz inne formy edukacji z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] .......... 292
Rozdział 7. Realizacja zadań ochrony ludności ............................. 294
Art. 58. [Podmioty realizujące i koordynujące realizację zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podmioty ochrony ludności] ............................ 294
Art. 59. [Zalecenia wydawane w celu koordynacji realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej] ............... 298
Art. 60. [Organizowanie współpracy pomiędzy podmiotami ochrony ludności] ..................................................... 301
Art. 61. [Nadzór nad wykonywaniem zadań ochrony ludności i obrony cywilnej] ....................................... 302
Art. 62. [Kontrola wykonywania zadań ochrony ludności i obrony cywilnej w ramach porozumienia] .............. 308
Art. 63. [Zakres kontroli wykonywania zadań ochrony ludności i obrony cywilnej] ....................................... 309
Art. 64. [Czynności kontrolne] ............................................... 312
Art. 65. [Obowiązki informacyjne organów lub podmiotów ochrony ludności] ..................................................... 314
Art. 66. [Realizacja zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej przy pomocy zespołów zarządzania kryzysowego] ........................................ 315
Rozdział 8. Wykrywanie zagrożeń, powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie o zagrożeniach oraz System Bezpiecznej Łączności Państwowej .................................................................... 316
Art. 67. [Podmioty zobowiązane do podjęcia działań w zakresie powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności] ............................................ 316
Art. 68. [Powszechny obowiązek reagowania w przypadku zdarzenia lub zjawiska mogącego stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia] ................................. 325
Art. 69. [Obowiązki osób zaalarmowanych lub powiadomionych o zagrożeniu] .......................... 329
Art. 70. [System wykrywania zagrożeń] ................................. 331
Art. 71. [System powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach] ........................................................ 333
Art. 72. [Delegacja do wydania rozporządzenia] ................... 346
Art. 73. [Obowiązki nadawców programów radiowych i telewizyjnych oraz operatorów ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej] ......................... 347
Art. 74. [Istota i cel Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej] ............................................................. 349
Art. 75. [Zadania operatora SBŁP] .......................................... 357
Art. 76. [Usługi świadczone przez operatora SBŁP] ................ 358
Art. 77. [Ogłaszanie i odwoływanie jako zadanie Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej] .......................... 362
Art. 78. [Poziom bezpieczeństwa zapewniany przez SBŁP] .... 362
Art. 79. [Zlecanie zadań związanych z organizacją, budową, utrzymaniem i modernizacją Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej] ............................................. 363
Art. 80. [Udostępnianie nieruchomości na potrzeby Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej] .......................... 367
Art. 81. [Pełnomocnik Rządu do spraw Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej] ............................................. 368
Rozdział 9. Obiekty zbiorowej ochrony ......................................... 370
Art. 82. [Cele wykorzystywania obiektów zbiorowej ochrony] ................................................................... 370
Art. 83. [Uznanie obiektu budowlanego za budowlę ochronną; definicja schronu i ukrycia] ...................... 376
Art. 84. [Miejsca doraźnego schronienia] .............................. 379
Art. 85. [Właściciel – pojęcie] ................................................. 381
Art. 86. [Zarządzenie o uznaniu za budowlę ochronną] ........ 382
Art. 87. [Porozumienie o uznaniu obiektu budowlanego za budowlę ochronną] .............................................. 384
Art. 88. [Decyzja o uznaniu obiektu budowlanego za budowlę ochronną] .............................................. 390
Art. 89. [Przesłanki uznania obiektu budowlanego za budowlę ochronną] .............................................. 394
Art. 90. [Liczba i pojemność obiektów zbiorowej ochrony] ... 397
Art. 91. [Bieżący przegląd obiektów budowlanych; sprawdzenie obiektu budowlanego] ......................... 399
Art. 92. [Projektowanie i budowa obiektów zbiorowej ochrony] ................................................................... 405
Art. 93. [Zapewnienie budowli ochronnych w budynkach użyteczności publicznej] ........................................... 410
Art. 94. [Wykorzystanie kondygnacji podziemnych i garaży podziemnych na miejsca doraźnego schronienia] ..... 413
Art. 95. [Projektowanie i wykonanie budowli podziemnych wykorzystywanych do celów transportu] .................. 414
Art. 96. [Obowiązki właściciela i zarządcy budowli ochronnej] ................................................................ 416
Art. 97. [Polecenie udostępnienia budowli ochronnej] .......... 417
Art. 98. [Przygotowanie budowli ochronnej do użycia] ......... 420
Art. 99. [Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za udostępnienie budowli ochronnej] ....................... 422
Art. 100. [Kierownik budowli ochronnej] ................................. 423
Art. 101. [Odwołanie polecenia udostępnienia budowli ochronnej] ................................................................ 427
Art. 102. [Zorganizowanie miejsc doraźnego schronienia] ...... 428
Art. 103. [Obowiązki właściciela lub zarządcy miejsca doraźnego schronienia] ............................................ 432
Art. 104. [Osoby uprawnione w pierwszej kolejności do korzystania z obiektów zbiorowej ochrony w obiektach niepublicznych] ..................................... 433
Art. 105. [Oznakowanie budowli ochronnych i miejsc doraźnego schronienia] ............................................ 435
Art. 106. [Środki finansowe na budowę, przebudowę i utrzymanie budowli ochronnych i miejsc doraźnego schronienia] ............................................ 436
Art. 107. [Kontrola spełniania wymaganych warunków przez obiekty zbiorowej ochrony] ............................. 440
Art. 108. [Prowadzenie Centralnej Ewidencji OZO; dane gromadzone w Centralnej Ewidencji OZO] ................ 442
Art. 109. [Dostęp do Centralnej Ewidencji OZO] ...................... 449
Art. 110. [Administrator danych przetwarzanych w Centralnej Ewidencji OZO] ......................................................... 455
Art. 111. [Udostępnianie danych z Centralnej Ewidencji OZO] ......................................................................... 458
Art. 112. [Zadania Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w zakresie funkcjonowania Centralnej Ewidencji OZO] ......................................................... 463
Art. 113. [Dane zawarte w Centralnej Ewidencji OZO a informacja publiczna] ............................................ 467
Art. 114. [Informowanie ludności o obiektach zbiorowej ochrony] ................................................................... 472
Art. 115. [Delegacja ustawowa] ............................................... 478
Art. 116. [Wyłączenie stosowania przepisów do budynków na terenach zamkniętych] ......................................... 480
Rozdział 10. Obrona cywilna .......................................................... 482
Art. 117. [Zadania ochrony ludności jako zadania obrony cywilnej] ................................................................... 482
Art. 118. [Organy kierujące obroną cywilną] ............................ 484
Art. 119. [Zadania Szefa Obrony Cywilnej] .............................. 486
Art. 120. [Zapewnienie funkcjonowania urzędów obsługujących organy obrony cywilnej] .................... 488
Art. 121. [Obowiązek zabezpieczenia mieszkania, mienia osobistego i zapasów] .............................................. 489
Art. 122. [Zarządzenie ewakuacji ludności] .............................. 491
Art. 123. [Delegacja ustawowa] ............................................... 494
Art. 124. [Zadania obrony cywilnej] ......................................... 495
Art. 125. [Korpus obrony cywilnej] .......................................... 497
Art. 126. [Prowadzenie i elementy Ewidencji Obrony Cywilnej] ................................................................... 500
Art. 127. [Administrator danych przetwarzanych w Ewidencji Obrony Cywilnej] ...................................................... 503
Art. 128. [Dane gromadzone w Ewidencji Obrony Cywilnej] .... 509
Art. 129. [Objęcie ochroną danych zawartych w Ewidencji Obrony Cywilnej] ...................................................... 510
Art. 130. [Wprowadzanie danych do Ewidencji Obrony Cywilnej i ich aktualizacja] ........................................ 512
Art. 131. [Udostępnianie danych z Ewidencji Obrony Cywilnej] ................................................................... 513
Art. 132. [Przekazywanie danych przez szefów służb] ............. 515
Art. 133. [Realizacja przez Szefa Obrony Cywilnej zadań związanych z zarządzaniem korpusem obrony cywilnej oraz funkcjonowaniem Ewidencji Obrony Cywilnej] ................................................................... 516
Art. 134. [Podmiotowe przesłanki nadania przydziału mobilizacyjnego obrony cywilnej] ............................. 517
Art. 135. [Procedura nadania przydziału mobilizacyjnego obrony cywilnej] ....................................................... 521
Art. 136. [Uchylenie przydziału mobilizacyjnego obrony cywilnej] ................................................................... 525
Art. 137. [Negatywne przesłanki nadawania przydziałów mobilizacyjnych obrony cywilnej] ............................. 528
Art. 138. [Mobilizacja personelu obrony cywilnej] ................... 531
Art. 139. [Wezwanie do służby w obronie cywilnej] ................ 532
Art. 140. [Delegacja ustawowa] ............................................... 535
Art. 141. [Powołanie do służby w obronie cywilnej w drodze naboru ochotniczego] ............................................... 536
Art. 142. [Powołanie do służby w obronie cywilnej członka krajowej rezerwy obrony cywilnej] ............................ 540
Art. 143. [Miejsce pełnienia służby przez osoby powołane do służby w obronie cywilnej] .................................. 542
Art. 144. [Zwolnienie ze służby w obronie cywilnej] ................ 543
Art. 145. [Karta tożsamości; tabliczka tożsamości] .................. 544
Art. 146. [Wykorzystanie zasobów obrony cywilnej] ................ 546
Art. 147. [Obowiązki osób pełniących służbę w obronie cywilnej] ................................................................... 548
Art. 148. [Ochrona prawna osoby pełniącej służbę w obronie cywilnej] ................................................................... 552
Art. 149. [Ochrona stosunku pracy osoby powołanej do służby w obronie cywilnej] .................................. 555
Art. 150. [Świadczenia zdrowotne przysługujące osobie pełniącej służbę w obronie cywilnej] ......................... 558
Art. 151. [Świadczenie dla personelu obrony cywilnej] ............ 559
Rozdział 11. Finansowanie ochrony ludności i obrony cywilnej ................................................................ 561
Art. 152. [Źródła pokrywania kosztów realizacji zadań określonych w ustawie] ............................................ 561
Art. 153. [Dotacje celowe] ....................................................... 566
Art. 154. [Finansowanie zadań ochrony ludności i obrony cywilnej na poziomie j.s.t.] ....................................... 568
Art. 155. [Wysokość środków na finansowanie zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] .......... 574
Art. 156. [Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej] ........ 578
Art. 157. [Wpłaty spółek z udziałem Skarbu Państwa lub j.s.t. na Fundusz Modernizacji Bezpieczeństwa Publicznego i Ochrony Ludności] .............................. 582
Rozdział 12. Odszkodowanie za szkody poniesione w związku z wykonywaniem zadań ochrony ludności i obrony cywilnej oraz świadczenie odszkodowawcze dla członków personelu obrony cywilnej ...................................... 584
Art. 158. [Odszkodowanie za szkodę na osobie lub na mieniu] .......................................................... 584
Art. 159. [Odszkodowanie za szkody poniesione w związku z ćwiczeniami z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej] ................................................................... 589
Art. 160. [Stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego] ................................................... 590
Art. 161. [Wniosek o odszkodowanie] ..................................... 591
Art. 162. [Decyzja w sprawie o odszkodowanie; ustalenie wysokości odszkodowania] ....................................... 592
Art. 163. [Sprzeciw] ................................................................. 595
Art. 164. [Przedawnienie roszczenia o odszkodowanie] .......... 596
Art. 165. [Świadczenia odszkodowawcze przysługujące osobom powołanym do służby w obronie cywilnej lub członkom ich rodzin] .......................................... 597
Rozdział 13. Zmiany w przepisach ................................................. 602
Art. 166. [Zmiany w Kodeksie wykroczeń] ............................... 602
Art. 167. [Zmiany w ustawie o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych] .......................................................... 605
Art. 168. [Zmiany w ustawie o samorządzie gminnym] ........... 605
Art. 169. [Zmiany w ustawie o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw] ............................. 611
Art. 170. [Zmiany w ustawie o ochronie przeciwpożarowej] ... 612
Art. 171. [Zmiany w ustawie o Państwowej Straży Pożarnej] ... 616
Art. 172. [Zmiany w ustawie o lasach] ..................................... 621
Art. 173. [Zmiany w Prawie łowieckim] ................................... 623
Art. 174. [Zmiany w ustawie o szczególnych formach sprawowania nadzoru przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych] .......................................... 624
Art. 175. [Zmiany w Kodeksie karnym] .................................... 624
Art. 176. [Zmiany w Kodeksie karnym wykonawczym] ............ 626
Art. 177. [Zmiany w ustawie o ochronie osób i mienia] ........... 627
Art. 178. [Zmiany w ustawie o działach administracji rządowej] .................................................................. 628
Art. 179. [Zmiany w ustawie o samorządzie województwa] .... 629
Art. 180. [Zmiany w ustawie o samorządzie powiatowym] ..... 630
Art. 181. [Zmiany w ustawie o referendum lokalnym] ............. 631
Art. 182. [Zmiany w Prawie atomowym] ................................. 632
Art. 183. [Zmiany w Prawie o ustroju sądów powszechnych] ......................................................... 632
Art. 184. [Zmiany w ustawie o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej] .................................................................... 633
Art. 185. [Zmiany w ustawie o referendum ogólnokrajowym] ..................................................... 635
Art. 186. [Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym] ........................ 637
Art. 187. [Zmiany w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami] ......................................................... 638
Art. 188. [Zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy] ........................................ 639
Art. 189. [Zmiany w ustawie o zarządzaniu kryzysowym] ........ 641
Art. 190. [Zmiany w ustawie o wojewodzie i administracji rządowej w województwie] ...................................... 642
Art. 191. [Zmiany w ustawie o finansach publicznych] ............ 642
Art. 192. [Zmiany w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej] ........................................................... 643
Art. 193. [Zmiany w Kodeksie wyborczym] .............................. 644
Art. 194. [Zmiany w ustawie o Agencji Mienia Wojskowego] ............................................................ 646
Art. 195. [Zmiany w ustawie o rezerwach strategicznych] ....... 650
Art. 196. [Zmiany w ustawie o ochotniczych strażach pożarnych] ................................................................ 652
Art. 197. [Zmiany w ustawie o obronie Ojczyzny] .................... 656
Rozdział 14. Przepisy dostosowujące, przejściowe i końcowe ..... 659
Art. 198. [Ustanowienie Rządowego Zespołu Ochrony Ludności] .................................................................. 659
Art. 199. [Opracowanie i finansowanie pierwszego Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej] ....................... 659
Art. 200. [Utworzenie Centralnej Ewidencji Zasobów Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej] ........................