Metodyka pracy sędziego w sprawach administracyjnych

 

Wykaz skrótów .... 17

Rozdział I

Status sędziego sądownictwa administracyjnego .... 19

1. Kształtowanie prawnych wymagań powołania na stanowisko sędziego .... 19

2. Wymagania materialne i formalne obsady personalnej stanowiska

sędziego ... .... 21

3. Charakterystyka statusu sędziego .... 29

4. Prawa i obowiązki sędziego .... 39

5. Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów .... 48

Rozdział II

Wykonywanie wymiaru sprawiedliwości przez kontrolę działalności

administracji publicznej .... 53

1. Charakterystyka kontroli zgodności z prawem działalności administracji

publicznej .... . . 53

2. Przedmiot kontroli zgodności z prawem .... 56

3. Pozycja sądu administracyjnego a kontrola działalności administracji

publicznej .... . . 60

4. Dziedziny działalności administracji publicznej jako przedmiot kontroli

sądowej ... .... 62

4.1. Skutki związane z następczością kontroli sądowej .... 62

4.2. Akta sprawy sądowej i administracyjnej .... 62

4.3. Prawne formy działania administracji a kontrola sądu .... . 63

4.4. Podstawa orzekania w kontroli następczej sądu .... . 64

4.5. Stan sprawy w dacie sądowego orzekania w ramach kontroli

następczej .... 66

4.6. Akta sądowe a administracyjne w postępowaniu w drugiej instancji

sądowej .... 67

5. Sądowa ocena zgodności/niezgodności z prawem .... 68

6. Uwagi o kontroli administracji przez sąd powszechny .... 70

7. Oceny prawne sądu a działania administracji publicznej .... . 71

Rozdział III

Rola sędziego w wykładni prawa administracyjnego .... . 72

1. Prawo administracyjne jako część prawa publicznego .... . 72

2. Podstawy wyodrębnienia prawa administracyjnego .... 73

3. Pojęcie administracji publicznej .... . 74

4. Sprawowanie administracji publicznej .... 76

5. Zakres prawa administracyjnego .... 79

6. Próba określenia prawa administracyjnego .... 83

7. Kontrola przez sąd stosowania prawa w działalności administracji

publicznej .... 84

7.1. Kontrola sądu a typy stosowania prawa .... 84

7.2. Doktrynalna charakterystyka trzech typów stosowania prawa .... 85

8. Typy stosowania prawa a kontrola sądowa .... 88

8.1. Kontrola sądowa w sprawach o orzeczniczym modelu stosowania

prawa .... 88

8.2. Kontrola sądowa w sprawach typu administracyjnego

lub kierowniczego stosowania prawa .... . 89

8.3. Typ sądowy stosowania prawa a pozostałe typy .... 90

9. Podległość prawu sądu a organów administracji publicznej .... 94

10. Sądowa wykładnia prawa w kontroli działalności administracji

publicznej .... 99

Rozdział IV

Dopuszczalność drogi przed sądem administracyjnym .... 102

1. Uwagi ogólne .... 102

2. Kompetencja sądów administracyjnych .... 103

2.1. Rozgraniczenie drogi przed sądem administracyjnym od drogi

przed sądem powszechnym .... 103

2.2. Rodzaje skarg do sądu administracyjnego .... . 108

2.2.1. Skarga na decyzje administracyjne .... 108

2.2.2. Skarga na postanowienia wydane w postępowaniu

administracyjnym, postępowaniu egzekucyjnym

i zabezpieczającym .... . 115

2.2.2.1. Skarga na postanowienia wydane w postępowaniu

administracyjnym .... . 115

2.2.2.2. Skarga na postanowienia wydane w postępowaniu

egzekucyjnym i zabezpieczającym .... 119

2.2.3. Skarga na inne niż decyzje administracyjne i postanowienia

akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące

uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa

z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach

postępowania administracyjnego określonego w kodeksie

postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych

w dziale IV, V, VI ordynacji podatkowej i postępowań,

do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw .... 120

2.2.4. Skarga na pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego

wydawane w sprawach indywidualnych, opinie zabezpieczające

i odmowy wydania opinii zabezpieczających .... 125

2.2.5. Skarga na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie

postępowania oraz skarga na przewlekłe prowadzenie

postępowania wydania pisemnej interpretacji przepisów

prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, opinii

zabezpieczających, odmowy wydania opinii zabezpieczających

(skarga na bezczynność lub przewlekłość

materialnoprawną) .... . 129

2.2.6. Skarga na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie

postępowania w sprawach dotyczących innych niż określone

w pkt 1–3 aktów lub czynności z zakresu administracji

publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków

wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach

postępowania administracyjnego określonego w kodeksie

postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych

w działach IV, V i VI ordynacji podatkowej oraz postępowań,

do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw

(skarga na bezczynność lub przewlekłość procesową) .... 135

2.2.7. Skarga na akty prawa miejscowego .... 137

2.2.8. Skarga na akty organów jednostek samorządu terytorialnego

i ich związków podejmowane w sprawach z zakresu

administracji publicznej (art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a.) .... . 139

2.2.9. Skarga na akty nadzoru nad działalnością organów jednostek

samorządu terytorialnego (art. 3 § 2 pkt 7 p.p.s.a.) .... 140

2.2.10. Skarga na podstawie przepisów ustaw szczególnych .... 141

2.2.11. Skarga na niewykonanie wyroku wojewódzkiego sądu

administracyjnego .... 142

2.3. Sprzeciw jako szczególny środek zaskarżenia na drodze postępowania

sądowoadministracyjnego .... . 144

2.4. Względność rozgraniczenia drogi przed sądem administracyjnym

od drogi przed sądem powszechnym .... . 146

2.4.1. Odrzucenie pozwu przez sąd powszechny .... 146

2.4.2. Prawomocność orzeczenia sądu powszechnego .... . 146

2.5. Dopuszczalność wyboru drogi postępowania sądowego .... 147

2.6. Ograniczenie kompetencji sądów administracyjnych .... 148

3. Właściwość wojewódzkiego sądu administracyjnego w systemie

ustrojowym sądownictwa administracyjnego .... . 152

3.1. Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego a właściwość

wojewódzkiego sądu administracyjnego .... . 152

3.2. Właściwość ustawowa wojewódzkiego sądu administracyjnego .... 155

3.2.1. Właściwość rzeczowa wojewódzkiego sądu administracyjnego . . . . 155

3.2.2. Właściwość miejscowa wojewódzkiego sądu

administracyjnego .... 156

3.2.3. Badanie właściwości i przekazanie sprawy

sądowoadministracyjnej innemu właściwemu wojewódzkiemu

sądowi administracyjnemu .... 159

3.3. Właściwość delegacyjna wojewódzkich sądów

administracyjnych .... 160

Rozdział V

Skład sądu i wyłączenie sędziego sądu administracyjnego .... 161

1. Uwagi ogólne .... 161

2. Skład sądu administracyjnego .... 162

2.1. Skład wojewódzkiego sądu administracyjnego .... . 162

2.2. Skład Naczelnego Sądu Administracyjnego .... 166

3. Wyłączenie sędziego sądu administracyjnego .... 169

Rozdział VI

Wszczęcie postępowania sądowoadministracyjnego .... . 175

1. Czynności wojewódzkiego sądu administracyjnego związane z wszczęciem

postępowania sądowoadministracyjnego .... . 175

1.1. Wniesienie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego .... 177

1.2. Rozpoznanie wniosku o ukaranie grzywną za nieprzekazanie skargi

a dopuszczalność postępowania sądowoadministracyjnego .... 178

1.3. Nieprzekazanie skargi a dopuszczalność postępowania

sądowoadministracyjnego .... . 179

1.4. Brak akt sprawy i odpowiedzi na skargę a dopuszczalność

postępowania sądowoadministracyjnego .... 180

2. Przesłanki dopuszczalności postępowania sądowoadministracyjnego .... 180

2.1. Przesłanki merytoryczne dopuszczalności postępowania

sądowoadministracyjnego .... . 180

2.1.1. Właściwość sądu administracyjnego .... 182

2.1.2. Brak zawisłości sprawy pomiędzy stronami, brak prawomocnego

osądzenia .... . 182

2.1.3. Legitymacja do wniesienia skargi do sądu administracyjnego . . . 184

2.1.3.1. Legitymacja do wniesienia skargi na podstawie ochrony

interesu prawnego .... . 184

2.1.3.2. Legitymacja do wniesienia skargi oparta na ochronie

interesu publicznego .... . 187

2.1.3.3. Legitymacja do wniesienia skargi na podstawie ochrony

interesu społecznego .... 189

2.1.4. Zdolność sądowa stron oraz zdolność procesowa strony

skarżącej. Reprezentacja stron .... 191

2.1.4.1. Reprezentacja stron w postępowaniu

sądowoadministracyjnym .... 195

2.1.4.2. Przedstawicielstwo strony w postępowaniu

sądowoadministracyjnym .... 195

2.1.4.3. Pełnomocnictwo procesowe .... 197

2.1.5. Wykorzystanie środków ochrony prawnej na drodze

administracyjnej .... . 203

2.1.5.1. Wykorzystanie środków ochrony prawnej jako

przesłanka dopuszczalności wniesienia skargi

na akty podjęte w postępowaniu administracyjnym

(podatkowym) .... 204

2.1.5.2. Wyłączenie dopuszczalności skargi do sądu

administracyjnego przesłanką wyczerpania środków

obrony na akty, czynności w zakresie nieobjętym

drogą postępowania administracyjnego (podatkowego).

Ograniczenie czasowe .... . 206

2.2. Przesłanki formalne dopuszczalności postępowania

sądowoadministracyjnego .... . 208

2.2.1. Treść i forma skargi do sądu administracyjnego .... 208

2.2.1.1. Forma skargi .... . 213

2.2.1.2. Termin do wniesienia skargi .... 214

2.2.1.3. Tryb wniesienia skargi .... . 216

2.2.1.4. Wpis od skargi do sądu administracyjnego .... 217

2.2.2. Odpisy skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego .... 218

3. Czynności przewodniczącego wydziału .... 219

3.1. Czynności przewodniczącego wydziału w razie negatywnego wyniku

spełnienia przesłanek formalnych skargi. Wezwanie do uiszczenia

wpisu .... . 221

4. Czynności sędziego .... 222

5. Odrzucenie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego .... 223

5.1. Podstawy prawne odrzucenia skargi .... 223

5.2. Forma prowadzenia postępowania wstępnego .... 231

5.3. Forma odrzucenia skargi .... 232

6. Rozpoznanie wniosków w postępowaniu wstępnym .... . 232

6.1. Wniosek o przyznanie prawa pomocy .... . 232

6.1.1. Rozpoznanie wniosku o przyznanie prawa pomocy .... 232

6.1.2. Wygaśnięcie prawa pomocy, cofnięcie prawa pomocy .... 238

6.2. Wniosek o przywrócenie terminu .... 239

6.3. Wniosek o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności .... 242

6.4. Wniosek o wyłączenie sędziego .... 247

6.5. Wniosek o zawieszenie postępowania sądowoadministracyjnego .... 248

6.6. Wniosek o dopuszczenie do udziału w charakterze

uczestnika postępowania sądowoadministracyjnego .... 248

6.6.1. Wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu

sądowoadministracyjnym osoby broniącej interesu prawnego . . . 251

6.6.1.1. Wyłączenie dopuszczalności przyznania statusu

uczestnika postępowania sądowoadministracyjnego

na prawach strony .... . 254

6.6.2. Wniosek organizacji społecznej o dopuszczenie do udziału

w postępowaniu sądowoadministracyjnym .... 255

Rozdział VII

Przygotowanie rozpoznania sprawy sądowoadministracyjnej .... 259

Rozdział VIII

Rozpoznanie sprawy sądowoadministracyjnej. Rozprawa .... 300

Rozdział IX

Wyroki wojewódzkiego sądu administracyjnego .... . 343

Rozdział X

Postanowienia sądu administracyjnego .... . 433

1. Zakres dopuszczalności orzekania w formie postanowienia. Rodzaje .... 433

2. Postanowienie sygnalizacyjne .... 434

3. Forma, struktura postanowień. Doręczenie i ogłoszenie postanowień .... 435

4. Moc postanowień. Prawomocność postanowień .... 436

5. Zarządzenia .... . 438

Rozdział XI

Środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów

administracyjnych .... . 440

1. System środków odwoławczych w postępowaniu

sądowoadministracyjnym .... . 440

2. Skarga kasacyjna .... 441

2.1. Przedmiot zaskarżenia i podstawy skargi kasacyjnej .... 441

2.2. Legitymacja do złożenia skargi kasacyjnej .... . 446

2.2.1. Przymus zastępstwa .... . 447

2.3. Wymagania skargi kasacyjnej .... 448

2.3.1. Wymagania co do treści .... . 448

2.3.2. Termin do złożenia skargi kasacyjnej .... 449

2.3.3. Tryb wniesienia skargi kasacyjnej .... . 450

2.3.4. Wpis od skargi kasacyjnej .... . 450

2.4. Odpowiedź na skargę kasacyjną .... 451

3. Postępowanie kasacyjne .... . . 451

3.1. Postępowanie wstępne .... 451

3.1.1. Postępowanie wstępne przed wojewódzkim sądem

administracyjnym .... 451

3.1.2. Postępowanie wstępne przed Naczelnym Sądem

Administracyjnym .... 454

3.2. Postępowanie rozpoznawcze przed Naczelnym Sądem

Administracyjnym .... . . 455

3.2.1. Tryb rozpoznania skargi kasacyjnej. Wyznaczenie składu

orzekającego. Termin rozprawy .... . 455

3.2.2. Granice rozpoznania sprawy w postępowaniu kasacyjnym .... 457

3.2.3. Przygotowanie rozpoznania sprawy przez Naczelny

Sąd Administracyjny .... 458

3.2.4. Rozprawa .... . 458

3.2.5. Narada .... . 459

3.2.6. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego .... 460

3.2.6.1. Wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego .... 460

3.2.6.2. Postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego . . . . 463

3.2.7. Regulacja postępowania kasacyjnego .... 463

4. Zażalenia .... . . 464

Rozdział XII

Obalanie prawomocnych orzeczeń .... . 466

1. Wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego .... 466

2. Unieważnienie prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego .... 472

Rozdział XIII

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego

orzeczenia .... . . . 474

Rozdział XIV

Postępowanie w sprawie zaginięcia lub zniszczenia akt .... 479

Rozdział XV

Gwarancje realizacji prawa do szybkiego rozpoznania sprawy

sądowoadministracyjnej .... 481

1. Prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu

sądowoadministracyjnym .... . 481

2. Gwarancje prewencyjne w regulacji postępowania

sądowoadministracyjnego .... 481

3. Gwarancje represyjne .... 482

Bibliografia .... . . 485