Dostępne formaty plików: MOBI, PDF, EPUB
Wydawnictwo | Universitas |
ISBN | 978-83-242-6807-8 |
Data wydania | 29 kwietnia 2025 |
Język: | Polski |
Liczba stron: | 222 |
Rozmiar pliku: | 4,0 MB |
Zabezpieczenie: | Znak wodny |
Fragment: | Pobierz fragment MOBI |
Język: | Polski |
Liczba stron: | 222 |
Rozmiar pliku: | 4,1 MB |
Zabezpieczenie: | Znak wodny |
Fragment: | Pobierz fragment PDF |
Język: | Polski |
Liczba stron: | 222 |
Rozmiar pliku: | 1,6 MB |
Zabezpieczenie: | Znak wodny |
Fragment: | Pobierz fragment EPUB |
Dostępne formaty plików: MOBI, PDF, EPUB
Emocje? Wartości? Wzorce osobowe? Odpowiedzialność? Sens? Co jest prawdziwym spoiwem wspólnoty? Co sprawia, że indywidualne osoby tworzą różne formy społeczne? A może to formy wspólnotowe tworzą indywidua? Czy jest jeszcze możliwa do utrzymania opozycja, do której się przyzwyczailiśmy – ta pomiędzy indywiduum a wspólnotą? Opisuje ona rzeczywistość w spetryfikowanych kategoriach przedmiotowych i ilościowych, na co tak przekonująco zawracał uwagę Henry Bergson. Nasze poszukiwania konstytuujących wspólnotę więzi, „cementu” wspólnoty opierać się będą w przypadku emocji o prace psychologa rozwoju Michaela Tomasello; w przypadku wartości – o prace fenomenologa Dietricha von Hildebranda, a także Edyty Stein prezentującej korelację aktów emocjonalnych oraz wartości. Natomiast spajające działanie wzorców osobowych omówimy w odniesieniu do świadectwa danego przez pastora i filozofa Dietricha Bonhoeffera; następnie bardzo radykalną koncepcję odpowiedzialności przybliży nam Hanna Arendt. W kolejnym rozdziale zajmiemy się sensem jako ostatnim wyróżnionym tutaj rodzajem wspólnototwórczej więzi prezentowanej przez teologa protestanckiego Paula Tillicha. W zakończeniu oddamy głos Maxowi Schelerowi, jednemu z prekursorów nowego, aktualistycznego rozumienia wspólnoty osobowej, którego myśl wyznaczała kierunek naszych poszukiwań.
Jaromir Brejdak – profesor filozofii, absolwent Politechniki Wrocławskiej, doktor filozofii Uniwersytetu Ludwiga-Maximiliana w Monachium (Philosophia crucis. Heideggers Beschäftigung mit dem Apostel Paulus, Frankfurt 1996). Obronił habilitację w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN na podstawie rozprawy pt. Odcienie obecności. Próba analizy fenomenu, Kraków 2007. Współtwórca Szczecińskich Dni Kultury Żydowskiej Adlojada oraz Szczecińskiego Festiwalu Bonhoefferowskiego „Ślady”. Inne publikacje książkowe: Cierń w ciele. Myśl Apostoła Pawła w filozofii współczesnej, Kraków 2010 (The Thorn in the Flesh. The Thought of Apostle Paul in Modern Philosophy, Zürich 2017); Ewangelia Zaratustry, Warszawa 2014; Zrozumieć Innego. Próba rozumienia Innego w fenomenologii, hermeneutyce, filozofii dialogi i teorii systemu, Kraków 2020; Max Scheler miedzy innymi, Kraków 2022.
Wstęp
Wprowadzenie: koncepcje intencjonalności zbiorowej
Perspektywa analityczna
Stanowisko indywidualistyczne
Stanowisko relacyjne (pośrednie)
Stanowisko obiektywistyczne
Perspektywa fenomenologiczna: Max Scheler – teoria o wszystkich w ogóle możliwych społecznych istotnościach
Rozdział 1: Emocje
Michael Tomasello: emocjonalna intencjonalność wspólnoty – perspektywa psychologii rozwoju
Podzielanie uczuć (protokonwersacja)
Intencjonalność współdzielona
Intencjonalność kolektywna
Naśladowanie
Max Scheler: koncepcja intencjonalności zbiorowej – perspektywa
aksjologicznej fenomenologii emocji
Wspólne bezpośrednie odczuwanie z kimś
Odczuwanie równoległe
Współodczucie czegoś
Zarażenie uczuciowe
Czucie jedności
Aneks
Edyta Stein: emocjonalno-aksjologiczne fundamenty wspólnoty
Filary wspólnotowego strumienia przeżyć
Formy wspólnotowe: masa, wspólnota życia,
społeczeństwo, państwo, wspólnota osobowa
Stein – Scheler: próba porównania
Emocjonalne fundamenty wspólnoty
Aksjologiczna tożsamość osoby
Rozdział 2: Wartości
Dietrich von Hildebrand – metafizyka wspólnoty wartości
Gradacje zespalającego uczestnictwa w bycie drugiej osoby: styczność, relacja, wspólnota
Spoiwa wspólnoty
1. Formalne utożsamienie życia dwóch osób
2. Wspólnototwórcza zdolność aktu społecznego
3. Krąg życiowy
4. Moc wspólnototwórcza pewnych sfer wartości
Miłość – warunek pełnego zjednoczenia
Genealogia wspólnoty – wyższe z niższego
Ideały i ich historyczna chwila
Hildebrand – Scheler: próba porównania
Osoba: substancja versus centrum aktów
Wspólnota: część przed całością?
Wartość – zewnętrzny czynnik wspólnototwórczy?
Rozdział 3: Wzorce
Dietrich Bonhoeffer: wspólnota świata dojrzałego, czyli w zastępstwie Chrystusa
Osoba jako konkretny czyn
Zbór jako egzystowanie dla innych
Substytucja Chrystusa początkiem nowej wspólnoty
Wspólnota świata dojrzałego
Etyka konkretnego czasu
Bonhoeffer – Scheler: próba porównania
Aksjologiczny wymiar rzeczywistości
Bezsilność Boga
Etyka odpowiedzialności
Osoba kolektywna
Rozdział 4: Odpowiedzialność
Hanna Arendt – współdokonywana wspólnota czynu i słowa
Sfera prywatna i publiczna antycznej polis
Aktowa fenomenologia wspólnoty
Sieć międzyludzkich powiązań
Arendt – Scheler: próba porównania
Na początku była wspólnota
„My” jako proces urzeczywistniania
Bogactwo wielości
Aktowe ujawnianie się osoby w czynie i słowie
Rozdział 5: Sens
Paul Tillich – afirmacja egzystencji jako wspólnoty sensu
Dialektyka bytu
Niebyt odsłaniający byt
Aktualność życia i potencjalność ducha – intencjonalna inkarnacja znaczeń i wartości
Lęk przed pustką i bezsensem
Męstwo bycia jako bycie częścią całości
Egzystencjalne uczestnictwo w byciu osoby
Religia jako egzystencjalne doświadczenie mocy – Bóg ponad bogiem
Tillich – Scheler: próba porównania
Kontyngencja versus przeznaczenie
Stworzenie jako forma upadku?
Niebyt versus opór
Afirmacja sensu
Zakończenie
Max Scheler – solidarność fundamentem wspólnoty
Epilog: władza mitu
Bibliografia
Indeks nazwisk