Korzenie wspólnoty. Szkice z ontologii społecznej -

Korzenie wspólnoty. Szkice z ontologii społecznej

25,00 zł

Dostępne formaty plików: MOBI, PDF, EPUB

Wydawnictwo Universitas
ISBN 978-83-242-6807-8
Data wydania 29 kwietnia 2025
Język: Polski
Liczba stron: 222
Rozmiar pliku: 4,0 MB
Zabezpieczenie: Znak wodny
Fragment: Pobierz fragment MOBI
Język: Polski
Liczba stron: 222
Rozmiar pliku: 4,1 MB
Zabezpieczenie: Znak wodny
Fragment: Pobierz fragment PDF
Język: Polski
Liczba stron: 222
Rozmiar pliku: 1,6 MB
Zabezpieczenie: Znak wodny
Fragment: Pobierz fragment EPUB
25,00 zł

Dostępne formaty plików: MOBI, PDF, EPUB

Opis

Emocje? Wartości? Wzorce osobowe? Odpowiedzialność? Sens? Co jest prawdziwym spoiwem wspólnoty? Co sprawia, że indywidualne osoby tworzą różne formy społeczne? A może to formy wspólnotowe tworzą indywidua? Czy jest jeszcze możliwa do utrzymania opozycja, do której się przyzwyczailiśmy – ta pomiędzy indywiduum a wspólnotą? Opisuje ona rzeczywistość w spetryfikowanych kategoriach przedmiotowych i ilościowych, na co tak przekonująco zawracał uwagę Henry Bergson. Nasze poszukiwania konstytuujących wspólnotę więzi, „cementu” wspólnoty opierać się będą w przypadku emocji o prace psychologa rozwoju Michaela Tomasello; w przypadku wartości – o prace fenomenologa Dietricha von Hildebranda, a także Edyty Stein prezentującej korelację aktów emocjonalnych oraz wartości. Natomiast spajające działanie wzorców osobowych omówimy w odniesieniu do świadectwa danego przez pastora i filozofa Dietricha Bonhoeffera; następnie bardzo radykalną koncepcję odpowiedzialności przybliży nam Hanna Arendt. W kolejnym rozdziale zajmiemy się sensem jako ostatnim wyróżnionym tutaj rodzajem wspólnototwórczej więzi prezentowanej przez teologa protestanckiego Paula Tillicha. W zakończeniu oddamy głos Maxowi Schelerowi, jednemu z prekursorów nowego, aktualistycznego rozumienia wspólnoty osobowej, którego myśl wyznaczała kierunek naszych poszukiwań.


Jaromir Brejdak – profesor filozofii, absolwent Politechniki Wrocławskiej, doktor filozofii Uniwersytetu Ludwiga-Maximiliana w Monachium (Philosophia crucis. Heideggers Beschäftigung mit dem Apostel Paulus, Frankfurt 1996). Obronił habilitację w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN na podstawie rozprawy pt. Odcienie obecności. Próba analizy fenomenu, Kraków 2007. Współtwórca Szczecińskich Dni Kultury Żydowskiej Adlojada oraz Szczecińskiego Festiwalu Bonhoefferowskiego „Ślady”. Inne publikacje książkowe: Cierń w ciele. Myśl Apostoła Pawła w filozofii współczesnej, Kraków 2010 (The Thorn in the Flesh. The Thought of Apostle Paul in Modern Philosophy, Zürich 2017); Ewangelia Zaratustry, Warszawa 2014; Zrozumieć Innego. Próba rozumienia Innego w fenomenologii, hermeneutyce, filozofii dialogi i teorii systemu, Kraków 2020; Max Scheler miedzy innymi, Kraków 2022.

 

Spis treści

Wstęp

Wprowadzenie: koncepcje intencjonalności zbiorowej

Perspektywa analityczna

Stanowisko indywidualistyczne

Stanowisko relacyjne (pośrednie)

Stanowisko obiektywistyczne

Perspektywa fenomenologiczna: Max Scheler – teoria o wszystkich w ogóle możliwych społecznych istotnościach

Rozdział 1: Emocje

Michael Tomasello: emocjonalna intencjonalność wspólnoty – perspektywa psychologii rozwoju

Podzielanie uczuć (protokonwersacja)

Intencjonalność współdzielona

Intencjonalność kolektywna

Naśladowanie

Max Scheler: koncepcja intencjonalności zbiorowej – perspektywa

aksjologicznej fenomenologii emocji

Wspólne bezpośrednie odczuwanie z kimś

Odczuwanie równoległe

Współodczucie czegoś

Zarażenie uczuciowe

Czucie jedności

Aneks

Edyta Stein: emocjonalno-aksjologiczne fundamenty wspólnoty

Filary wspólnotowego strumienia przeżyć

Formy wspólnotowe: masa, wspólnota życia,

społeczeństwo, państwo, wspólnota osobowa

Stein – Scheler: próba porównania

Emocjonalne fundamenty wspólnoty

Aksjologiczna tożsamość osoby

Rozdział 2: Wartości

Dietrich von Hildebrand – metafizyka wspólnoty wartości

Gradacje zespalającego uczestnictwa w bycie drugiej osoby: styczność, relacja, wspólnota

Spoiwa wspólnoty

1. Formalne utożsamienie życia dwóch osób

2. Wspólnototwórcza zdolność aktu społecznego

3. Krąg życiowy

4. Moc wspólnototwórcza pewnych sfer wartości

Miłość – warunek pełnego zjednoczenia

Genealogia wspólnoty – wyższe z niższego

Ideały i ich historyczna chwila

Hildebrand – Scheler: próba porównania

Osoba: substancja versus centrum aktów

Wspólnota: część przed całością?

Wartość – zewnętrzny czynnik wspólnototwórczy?

Rozdział 3: Wzorce

Dietrich Bonhoeffer: wspólnota świata dojrzałego, czyli w zastępstwie Chrystusa

Osoba jako konkretny czyn

Zbór jako egzystowanie dla innych

Substytucja Chrystusa początkiem nowej wspólnoty

Wspólnota świata dojrzałego

Etyka konkretnego czasu

Bonhoeffer – Scheler: próba porównania

Aksjologiczny wymiar rzeczywistości

Bezsilność Boga

Etyka odpowiedzialności

Osoba kolektywna

Rozdział 4: Odpowiedzialność

Hanna Arendt – współdokonywana wspólnota czynu i słowa

Sfera prywatna i publiczna antycznej polis

Aktowa fenomenologia wspólnoty

Sieć międzyludzkich powiązań

Arendt – Scheler: próba porównania

Na początku była wspólnota

„My” jako proces urzeczywistniania

Bogactwo wielości

Aktowe ujawnianie się osoby w czynie i słowie

Rozdział 5: Sens

Paul Tillich – afirmacja egzystencji jako wspólnoty sensu

Dialektyka bytu

Niebyt odsłaniający byt

Aktualność życia i potencjalność ducha – intencjonalna inkarnacja znaczeń i wartości

Lęk przed pustką i bezsensem

Męstwo bycia jako bycie częścią całości

Egzystencjalne uczestnictwo w byciu osoby

Religia jako egzystencjalne doświadczenie mocy – Bóg ponad bogiem

Tillich – Scheler: próba porównania

Kontyngencja versus przeznaczenie

Stworzenie jako forma upadku?

Niebyt versus opór

Afirmacja sensu

Zakończenie

Max Scheler – solidarność fundamentem wspólnoty

Epilog: władza mitu

Bibliografia

Indeks nazwisk