Kodeks cywilny. Komentarz

Wykaz skrótów | str. 47

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.) | str. 53

Księga pierwsza. Część ogólna | str. 55

Tytuł I. Przepisy wstępne | str. 57

Art. 1. [Zakres regulacji] | str. 57

I. Zagadnienia wprowadzające | str. 57

1. Stosunek cywilnoprawny | str. 57

Art. 2. (uchylony) | str. 58

Art. 3. [Lex retro non agit] | str. 58

Art. 4. (uchylony) | str. 60

Art. 5. [Nadużycie prawa podmiotowego]  | str. 60

I. Istota, funkcja i przesłanki stosowania art. 5 | str. 60

1. Klauzula zasad współżycia społecznego i społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa | str. 61

III. Zasady stosowania art. 5 | str. 62

1. Przykłady stosowania art. 5 w ramach poszczególnych działów
   prawa cywilnego | str. 63

Art. 6. [Onus probandi] | str. 65

Art. 7. [Domniemanie dobrej wiary] | str. 67

Tytuł II. Osoby | str. 70

Dział I. Osoby fizyczne | str. 70

Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych | str. 70

Art. 8. [Zdolność prawna] | str. 70

I. Pojęcie zdolności prawnej i jej zakres | str. 70

1. Początek zdolności prawnej | str. 71

III. Koniec zdolności prawnej | str. 72

1. Zagadnienie zdolności prawnej nasciturusa | str. 73

Art. 9. [Domniemanie urodzenia dziecka żywego] | str. 76

Art. 10. [Pełnoletność] | str. 77

I. Uwagi wstępne | str. 77

1. Uzyskanie pełnoletności przez ukończenie lat 18 | str. 78

III. Uzyskanie pełnoletności przez zawarcie małżeństwa | str. 79

1. Uwagi końcowe | str. 81

Art. 11. [Pełna zdolność do czynności prawnych] | str. 81

Art. 12. [Brak zdolności do czynności prawnych] | str. 83

Art. 13. [Ubezwłasnowolniony całkowicie],  | str. 84

I. Ubezwłasnowolnienie – zagadnienia wprowadzające, kierunek ewentualnych zmian | str. 84

1. Przesłanki i skutki ubezwłasnowolnienia całkowitego | str. 85

Art. 14. [Skutki prawne braku zdolności do czynności prawnych] | str. 86

Art. 15. [Ograniczona zdolność do czynności prawnych] | str. 88

Art. 16. [Ubezwłasnowolniony częściowo],  | str. 89

Art. 17. [Zgoda na dokonanie czynności prawnej przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych] | str. 90

Art. 18. [Brak zgody na dokonanie czynności prawnej przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych] | str. 94

Art. 19. [Jednostronna czynność prawna bez wymaganej zgody] | str. 97

Art. 20. [Umowy w drobnych bieżących sprawach] | str. 97

Art. 21. [Rozporządzanie zarobkiem] | str. 99

Art. 22. [Przedmioty oddane do swobodnego użytku] | str. 101

Art. 221. [Konsument]  | str. 104

Art. 23. [Dobra osobiste człowieka]  | str. 107

I. Pojęcie i ogólne cechy dóbr osobistych | str. 107

1. Katalog dóbr osobistych | str. 108

III. Istota kumulatywnej ochrony dóbr osobistych | str. 112

Art. 24. [Ochrona dóbr osobistych] | str. 112

I. Konstrukcja prawna ochrony dóbr osobistych | str. 113

1. Przesłanki ochrony dóbr osobistych | str. 113

III. Środki ochrony dóbr osobistych | str. 115

Rozdział II. Miejsce zamieszkania | str. 116

Art. 25. [Domicilium] | str. 116

Art. 26. [Domicilium dziecka] | str. 119

Art. 27. [Domicilium osoby pozostającej pod opieką] | str. 120

Art. 28. [Zasada jednego miejsca zamieszkania] | str. 121

Rozdział III. Uznanie za zmarłego | str. 122

Art. 29. [Uznanie za zmarłego] | str. 122

Art. 30. [Uznanie za zmarłego w związku z katastrofą] | str. 123

Art. 31. [Domniemanie chwili śmierci] | str. 125

Art. 32. [Domniemanie śmierci jednoczesnej] | str. 127

Dział II. Osoby prawne | str. 129

Art. 33. [Osoby prawne]  | str. 129

Art. 331. [Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi] | str. 131

Art. 34. [Podmiotowość Skarbu Państwa] | str. 133

I. Skarb Państwa | str. 133

1. Państwowe osoby prawne | str. 134

Art. 35. [Przepisy ustrojowe] | str. 134

Art. 36. (uchylony) | str. 135

Art. 37. [Chwila uzyskania osobowości prawnej] | str. 135

Art. 38. [Reprezentacja] | str. 136

Art. 39. [Rzekomy organ osoby prawnej] | str. 137

Art. 40. [Odpowiedzialność za zobowiązania] | str. 138

Art. 41. [Siedziba] | str. 138

Art. 42. [Kurator osoby prawnej] | str. 139

Art. 421. [Okres, na jaki ustanawia się kuratora osoby prawnej; wniosek kuratora o rozwiązanie osoby prawnej] | str. 140

Art. 43. [Ochrona dóbr osobistych osób prawnych] | str. 140

Dział III. Przedsiębiorcy i ich oznaczenia | str. 141

Art. 431. [Przedsiębiorca]  | str. 141

Art. 432. [Firma] | str. 144

Art. 433. [Czytelność firmy] | str. 147

Art. 434. [Firma osoby fizycznej] | str. 150

Art. 435. [Firma osoby prawnej] | str. 151

Art. 436. [Firma oddziału osoby prawnej] | str. 151

Art. 437. [Zmiana firmy] | str. 153

Art. 438. [Kontynuacja firmy] | str. 153

Art. 439. [Zakaz zbywania] | str. 154

Art. 4310. [Ochrona prawa do firmy] | str. 155

Tytuł III. Mienie | str. 158

Art. 44. [Pojęcie mienia] | str. 158

I. Mienie | str. 158

1. Pojęcie majątku a pojęcie mienia | str. 158

Art. 441. [Mienie państwowe] | str. 159

I. Rys historyczny | str. 159

1. Mienie państwowe | str. 160

Art. 45. [Rzeczy] | str. 160

I. Rzecz | str. 160

1. Najważniejsze podziały rzeczy | str. 162

Art. 46. [Nieruchomości] | str. 163

I. Nieruchomości – wprowadzenie | str. 163

1. Nieruchomości gruntowe | str. 163

III. Nieruchomości budynkowe | str. 164

1. Nieruchomości lokalowe | str. 165

Art. 461. [Nieruchomości rolne] | str. 165

Art. 47. [Część składowa] | str. 167

Art. 48. [Części składowe gruntu] | str. 168

I. Zasada superficies solo cedit | str. 168

1. Części składowe gruntu | str. 169

Art. 49. [Urządzenia przesyłowe] | str. 170

I. Pojęcie i istota urządzenia przesyłowego | str. 170

1. Artykuł 49 § 1 jako wyjątek od zasady superficies solo cedit | str. 172

III. Własność urządzeń przesyłowych | str. 173

1. Roszczenie o nabycie własności urządzeń przesyłowych | str. 174

Art. 50. [Prawa związane z własnością nieruchomości] | str. 175

Art. 51. [Przynależność] | str. 176

Art. 52. [Związek przynależności z rzeczą główną] | str. 177

Art. 53. [Pożytki rzeczy]  | str. 177

Art. 54. [Pożytki prawa] | str. 178

Art. 55. [Uprawnienia do pobierania pożytków] | str. 179

Art. 551. [Przedsiębiorstwo – definicja] | str. 180

Art. 552. [Czynność prawna obejmująca przedsiębiorstwo] | str. 182

Art. 553. [Gospodarstwo rolne – definicja] | str. 183

Art. 554. [Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa lub gospodarstwa] | str. 185

Tytuł IV. Czynności prawne | str. 187

Dział I. Przepisy ogólne | str. 187

Art. 56. [Skutki czynności cywilnoprawnej]  . | str. 187

Art. 57. [Nieograniczona rozporządzalność prawem zbywalnym] | str. 189

Art. 58. [Nieważność bezwzględna; Klauzula salwatoryjna] | str. 190

Art. 59. [Bezskuteczność względna umowy] | str. 193

Art. 60. [Oświadczenie woli] | str. 195

Art. 61. [Chwila złożenia i skuteczność odwołania] | str. 196

Art. 62. [Utrzymanie w mocy oświadczenia woli] | str. 198

Art. 63. [Zgoda osoby trzeciej] | str. 198

Art. 64. [Konstytutywne orzeczenie sądu]  . | str. 200

Art. 65. [Wykładnia oświadczeń woli] | str. 201

Art. 651. [Oświadczenia inne niż oświadczenia woli] | str. 204

Dział II. Zawarcie umowy | str. 206

Art. 66 . [Oferta] | str. 206

I. Zawarcie umowy – uwagi ogólne | str. 206

1. Pojęcie i charakter oferty | str. 206

III. Związanie ofertą | str. 210

Art. 661. [Oferta w handlu elektronicznym] | str. 214

I. Oferta w postaci elektronicznej – uwagi ogólne | str. 214

1. Zakres zastosowania | str. 214

III. Potwierdzenie otrzymania oferty w postaci elektronicznej | str. 216

1. Obowiązki informacyjne | str. 218

Art. 662. [Odwołanie oferty między przedsiębiorcami] | str. 220

I. Odwołanie oferty w stosunkach między przedsiębiorcami | str. 220

1. Zakres zastosowania | str. 220

III. Sposób i termin odwołania oferty | str. 221

1. Wyłączenie dopuszczalności odwołania oferty | str. 222

Art. 67. [Opóźnione oświadczenie oblata] | str. 222

I. Spóźnione przyjęcie oferty | str. 222

1. Wysłanie w czasie właściwym oświadczenia woli o przyjęciu oferty | str. 222

III. Uznanie umowy za niezawartą | str. 223

Art. 68. [Kontroferta] | str. 224

I. Zasada lustrzanego odbicia, kontroferta | str. 224

1. Zakres zastosowania | str. 224

III. Szczególna reguła interpretacyjna | str. 225

Art. 681. [Modyfikujące przyjęcie oferty przez przedsiębiorcę] | str. 226

I. Modyfikujące przyjęcie oferty – uwagi ogólne | str. 226

1. Zakres zastosowania | str. 226

III. Modyfikacje niezmieniające istotnie treści oferty | str. 227

1. Skutki odpowiedzi oblata na ofertę | str. 228

V. Wyłączenia | str. 228

Art. 682. [Milczące przyjęcie oferty przez przedsiębiorcę] | str. 230

I. Milczące przyjęcie oferty – uwagi ogólne | str. 230

1. Zakres zastosowania | str. 230

III. Brak niezwłocznej odpowiedzi oblata | str. 232

1. Skutki milczącego przyjęcia oferty | str. 232

Art. 69 . [Konkludentne przyjęcie oferty] | str. 233

I. Konkludentne przyjęcie oferty – uwagi ogólne | str. 233

1. Zakres zastosowania | str. 233

III. Skutki zachowania oblata | str. 235

Art. 70. [Chwila i miejsce zawarcia umowy] | str. 235

I. Uwagi ogólne | str. 235

1. Czas zawarcia umowy | str. 236

III. Miejsce zawarcia umowy | str. 237

Art. 701. [Aukcja i przetarg] | str. 239

I. Uwagi ogólne | str. 239

1. Ogłoszenie aukcji albo przetargu | str. 240

III. Skutki prawne ogłoszenia aukcji albo przetargu | str. 242

Art. 702. [Postępowanie aukcyjne] | str. 244

I. Uwagi ogólne | str. 244

1. Związanie ofertą | str. 245

III. Zawarcie umowy | str. 245

1. Obowiązek zawarcia umowy | str. 246

Art. 703. [Postępowanie przetargowe] | str. 247

I. Uwagi ogólne | str. 247

1. Związanie ofertą | str. 247

III. Zawarcie umowy | str. 248

Art. 704. [Wadium]  | str. 250

I. Pojęcie i konstrukcja prawna wadium | str. 250

1. Funkcje wadium | str. 251

III. Zastrzeżenie wadium | str. 251

1. Skutki zastrzeżenia wadium | str. 252

V. Regulacje szczególne | str. 254

Art. 705. [Roszczenie o unieważnienie umowy] | str. 255

I. Uwagi wstępne | str. 255

1. Podmioty uprawnione do żądania unieważnienia umowy | str. 256

III. Przesłanki unieważnienia umowy | str. 256

1. Skutki unieważnienia umowy | str. 257

V. Regulacje szczególne | str. 258

Art. 71. [Ogłoszenia, reklamy, cenniki] | str. 258

I. Artykuł 71 jako reguła interpretacyjna | str. 258

1. Brak zobowiązania i stanu związania zaproszeniem | str. 259

III. Regulacje szczególne | str. 259

Art. 72. [Negocjacje] | str. 259

I. Ogólna charakterystyka negocjacji | str. 259

1. Porozumienia przedkontraktowe | str. 260

III. Zawarcie umowy | str. 261

1. Odpowiedzialność przedkontraktowa | str. 262

Art. 721. [Tajemnica negocjacji] | str. 264

I. Pojęcie informacji poufnych | str. 264

1. Udostępnienie informacji poufnych w toku negocjacji | str. 265

III. Ochrona informacji poufnych | str. 266

Dział III. Forma czynności prawnych | str. 268

Art. 73. [Sankcje za niezachowanie przepisanej formy] | str. 268

I. Uwagi ogólne | str. 268

1. Typy formy czynności prawnej | str. 269

III. Skutki prawne niezachowania zastrzeżonej formy szczególnej czynności prawnych | str. 270

Art. 74. [Forma ad probationem] | str. 271

Art. 75. (uchylony) | str. 273

Art. 751. [Forma zbycia, wydzierżawienia, użytkowania przedsiębiorstwa] | str. 273

Art. 76. [Forma szczególna] | str. 274

Art. 77. [Forma umowy uzupełniającej lub zmieniającej] | str. 274

Art. 771. [Pismo potwierdzające] | str. 276

Art. 772. [Forma dokumentowa] | str. 279

Art. 773. [Dokument] | str. 280

Art. 78. [Zwykła forma pisemna] | str. 281

I. Sposób sporządzenia formy pisemnej | str. 281

1. Dokonanie jednostronnej czynności prawnej i zawarcie umowy w formie pisemnej | str. 288

Art. 781. [Forma elektroniczna] | str. 289

Art. 79 . [Oświadczenie woli osoby niemogącej pisać] | str. 290

Art. 80. (uchylony) | str. 291

Art. 81 . [Data pewna] | str. 291

Dział IV. Wady oświadczenia woli | str. 292

Art. 82. [Stan wyłączający świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli] | str. 292

I. Uwagi ogólne | str. 292

1. Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli | str. 293

III. Stan wyłączający swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli | str. 293

1. Skutki prawne stanu wyłączającego świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli | str. 294

V. Regulacje szczególne | str. 295

Art. 83. [Pozorność oświadczenia woli] | str. 296

I. Uwagi ogólne | str. 296

1. Pojęcie i rodzaje pozorności | str. 298

III. Ochrona osób trzecich przed skutkami pozorności | str. 301

Art. 84. [Błąd] | str. 301

I. Pojęcie błędu | str. 301

1. Przesłanki błędu prawnie doniosłego | str. 303

III. Skutki prawne błędu | str. 305

1. Regulacje szczególne | str. 305

Art. 85. [Zniekształcenie oświadczenia woli przez posłańca] | str. 305

Art. 86. [Podstęp] | str. 306

I. Uwagi ogólne | str. 306

1. Pojęcie podstępu | str. 307

III. Podstęp osoby trzeciej | str. 309

1. Skutki prawne podstępu | str. 310

Art. 87. [Groźba] | str. 310

I. Uwagi ogólne | str. 310

1. Pojęcie groźby | str. 311

III. Przesłanki groźby | str. 312

1. Skutki prawne groźby | str. 314

V. Regulacje szczególne | str. 315

Art. 88. [Uchylenie się od skutków prawnych] | str. 315

Dział V. Warunek | str. 317

Art. 89. [Czynności cywilnoprawne pod warunkiem] | str. 317

I. Pojęcie warunku | str. 317

1. Rodzaje warunków | str. 317

III. Dopuszczalność zastrzeżenia warunku | str. 318

Art. 90. [Brak mocy wstecznej czynności cywilnoprawnych pod warunkiem] | str. 319

Art. 91. [Zakres uprawnień] | str. 319

Art. 92. [Czynności pendente condicione] | str. 320

Art. 93. [Fikcja nieziszczenia się warunku] | str. 321

Art. 94. [Warunek zabroniony] | str. 321

Dział VI. Przedstawicielstwo | str. 322

Rozdział I. Przepisy ogólne | str. 322

Art. 95. [Istota przedstawicielstwa]  | str. 322

Art. 96. [Źródła umocowania] | str. 323

Art. 97. [Osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa] | str. 325

I. Umocowanie dla osoby czynnej w lokalu przedsiębiorstwa | str. 325

1. Przesłanki zastosowania art. 97 | str. 325

Rozdział II. Pełnomocnictwo | str. 326

Art. 98. [Pełnomocnictwo ogólne] | str. 326

I. Istota pełnomocnictwa | str. 326

1. Pełnomocnictwo ogólne | str. 327

III. Pełnomocnictwo rodzajowe | str. 328

1. Pełnomocnictwo do poszczególnej czynności prawnej | str. 328

Art. 99. [Forma pełnomocnictwa]  | str. 329

Art. 100. [Pełnomocnik o ograniczonej zdolności do czynności prawnych] | str. 329

Art. 101. [Odwołanie pełnomocnictwa] | str. 330

I. Wygaśnięcie pełnomocnictwa w ogólności | str. 330

1. Odwołanie pełnomocnictwa | str. 330

III. Pełnomocnictwo nieodwołalne | str. 331

1. Pełnomocnictwo niewygasające po śmierci mocodawcy | str. 331

V. Pełnomocnictwo niewygasające po śmierci pełnomocnika | str. 332

Art. 102. [Obowiązek zwrotu dokumentu] | str. 332

Art. 103. [Falsus procurator]  | str. 333

Art. 104. [Nieważność jednostronnej czynności prawnej] | str. 335

Art. 105. [Osoba, której pełnomocnictwo wygasło] | str. 335

Art. 106. [Pełnomocnictwo substytucyjne] | str. 336

I. Istota pełnomocnictwa substytucyjnego | str. 336

1. Możliwość ustanowienia pełnomocnika substytucyjnego | str. 337

III. Zakres i sposób działania pełnomocnika substytucyjnego | str. 337

1. Wygaśnięcie pełnomocnictwa substytucyjnego | str. 337

Art. 107. [Działanie kilku pełnomocników] | str. 338

I. Wielość pełnomocników | str. 338

1. Pełnomocnictwo łączne | str. 339

Art. 108. [Pełnomocnik jako druga strona czynności prawnej] | str. 339

I. Pełnomocnik jako druga strona czynności prawnej | str. 339

1. Pełnomocnik reprezentujący obie strony czynności prawnej (podwójne pełnomocnictwo) | str. 340

III. Inne rodzaje pełnomocnictw a czynność z samym sobą | str. 341

1. Stosowanie art. 108 per analogiam | str. 341

Art. 109. [Odpowiednie stosowanie]  | str. 342

Rozdział III. Prokura | str. 342

Art. 1091. [Prokura] | str. 342

I. Istota prokury | str. 342

1. Związek prokury z prowadzeniem przedsiębiorstwa | str. 345

III. Niedopuszczalność ograniczeń prokury | str. 346

Art. 1092. [Forma ustanowienia prokury; prokurent] | str. 347

Art. 1093. [Ograniczenie uprawnień prokurenta] | str. 348

Art. 1094. [Prokura łączna, samoistna i mieszana] | str. 350

I. Prokura łączna | str. 350

1. Reprezentacja mieszana z udziałem prokurenta | str. 351

III. Prokura łączna z osobą uprawnioną do reprezentacji przedsiębiorcy | str. 351

Art. 1095. [Prokura oddziałowa] | str. 352

Art. 1096. [Zakaz przenoszenia prokury] | str. 353

Art. 1097. [Odwołanie prokury i wygaśnięcie prokury] | str. 354

I. Odwoływalność prokury | str. 354

1. Wygaśnięcie prokury | str. 355

Art. 1098. [Zgłoszenie ustanowienia prokury i wygaśnięcia prokury do CEIDG lub KRS] | str. 357

Art. 1099. (uchylony) | str. 358

Tytuł V. Termin | str. 359

Art. 110. [Sposób obliczania terminów] | str. 359

I. Pojęcie terminu | str. 359

1. Charakter i zakres stosowania przepisów o obliczaniu terminu | str. 359

III. Termin zastrzeżony w treści czynności prawnej | str. 360

Art. 111. [Termin w dniach] | str. 361

Art. 112. [Termin w tygodniach, miesiącach, latach] | str. 362

Art. 113. [Początek, środek, koniec miesiąca] | str. 363

Art. 114. [Liczba dni w miesiącu i roku] | str. 363

Art. 115. [Dzień ustawowo wolny od pracy] | str. 364

Art. 116. [Odpowiednie stosowanie przepisów o warunku] | str. 365

Tytuł VI. Przedawnienie roszczeń | str. 367

Art. 117. [Przedawnienie roszczeń majątkowych]  | str. 367

I. Uwagi ogólne | str. 367

1. Skutki upływu terminu przedawnienia | str. 371

III. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia | str. 373

Art. 1171. [Nieuwzględnienie upływu terminu przedawnienia roszczenia wobec konsumentów] | str. 377

Art. 118. [Terminy przedawnienia] | str. 378

I. Uwagi ogólne | str. 378

1. Przepisy intertemporalne | str. 379

III. Roszczenia o świadczenia okresowe | str. 380

1. Roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej | str. 380

Art. 119. [Zakaz skracania i przedłużania] | str. 381

Art. 120. [Początek biegu terminu przedawnienia] | str. 382

I. Uwagi ogólne | str. 382

1. Przedawnienie roszczeń, gdy wymagalność zależy od czynności uprawnionego | str. 382

III. Przedawnienie roszczeń o zaniechanie | str. 383

1. Przedawnienie roszczeń kredytobiorców i kredytodawców | str. 383

Art. 121. [Zawieszenie biegu terminu przedawnienia] | str. 384

I. Uwagi ogólne | str. 385

1. Zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń dzieci przeciwko rodzicom | str. 385

III. Zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę | str. 385

1. Zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu | str. 386

V. Zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń z uwagi na siłę wyższą (vis maior) | str. 386

1. Zawieszenie biegu przedawnienia z uwagi na mediację | str. 388

VII. Zawieszenie biegu przedawnienia przez czas trwania postępowania pojednawczego | str. 388

Art. 122. [Przedawnienie względem osoby niemającej pełnej zdolności do czynności prawnych] | str. 388

Art. 123. [Przerwanie biegu terminu przedawnienia] | str. 389

I. Uwagi ogólne | str. 389

1. Przerwanie biegu przedawnienia poprzez działania uprawnionego (pkt 1) | str. 389

III. Przerwanie biegu przedawnienia przez uznanie roszczenia (pkt 2) | str. 392

Art. 124. [Skutki przerwania przedawnienia] | str. 394

Art. 125. [Przedawnienie roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem albo ugodą sądową] | str. 395

Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe | str. 397

Tytuł I. Własność | str. 399

Dział I. Przepisy ogólne. | str. 399