Opis
W publikacji omówiono instytucję kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym, m.in.:
– teoretycznoprawne podstawy instytucji kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym, w tym zaprezentowano autorską definicję kary porządkowej,
– cel i charakter kary porządkowej,
– ewolucję przepisów dotyczących kary porządkowej w Ordynacji podatkowej z 1997 r.,
– zakres podmiotowy i przedmiotowy kary porządkowej,
– procedurę nakładania kary porządkowej w polskim postępowaniu podatkowym,
– porównanie instytucji mających cel dyscyplinujący w polskiej procedurze: cywilnej, karnej, administracyjnej oraz podatkowej.
Istotną częścią publikacji jest analiza zagadnień związanych ze stosowaniem kary porządkowej w praktyce. Problemy zostały zidentyfikowane i omówione na podstawie analizy orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych.
Książka przeznaczona jest dla doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych, sędziów, pracowników administracji, zwłaszcza organów podatkowych. Zainteresuje również pracowników naukowych, a także ekonomistów i księgowych.
Spis treści
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów 13
Wprowadzenie 15
Rozdział 1
Ogólna charakterystyka kary porządkowej 23
1.1. Uwagi wprowadzające 23
1.2. Charakter prawny kary porządkowej 24
1.3. Cel stosowania kary porządkowej 33
1.4. Definicja kary porządkowej 36
1.5. Kara porządkowa w polskich przepisach proceduralnych 41
1.5.1. Uwagi wprowadzające 41
1.5.2. Kara porządkowa w polskiej procedurze cywilnej 41
1.5.3. Kara porządkowa w polskiej procedurze karnej 49
1.5.4. Kara porządkowa w polskiej procedurze administracyjnej
55
1.5.5. Porównanie kary porządkowej w Kodeksie postępowania
cywilnego, Kodeksie postępowania karnego, Kodeksie postępowania
administracyjnego oraz Ordynacji podatkowej 57
Rozdział 2
Ewolucja przepisów dotyczących kary porządkowej w Ordynacji
podatkowej z 1997 r. 61
Rozdział 3
Ogólna charakterystyka kary porządkowej w polskim postępowaniu
podatkowym 75
3.1. Uwagi wprowadzające 75
3.2. Charakter prawny kary porządkowej w polskim postępowaniu
podatkowym 76
3.3. Cel stosowania kary porządkowej w polskim postępowaniu
podatkowym 79
3.4. Zakres podmiotowy stosowania kary porządkowej w polskim
postępowaniu podatkowym 82
3.4.1. Uwagi wprowadzające 82
3.4.2. Strona postępowania 82
3.4.3. Pełnomocnik strony postępowania 88
3.4.4. Świadek 90
3.4.5. Biegły 92
3.4.6. Osoba trzecia 94
3.4.7. Uczestnik rozprawy 95
3.4.8. Osoba, której podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie
ksiąg podatkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych
księgach (biura rachunkowe) 97
3.5. Zakres przedmiotowy stosowania kary porządkowej w polskim
postępowaniu podatkowym 99
3.5.1. Uwagi wprowadzające 99
3.5.2. Zakres przedmiotowy wynikający z art. 262 § 1 o.p. 100
3.5.2.1. Niestawienie się osobiście bez uzasadnionej przyczyny mimo
zobowiązania przez organ podatkowy do osobistego stawiennictwa
103
3.5.2.2. Odmówienie lub niedokonanie w terminie wyznaczonym w
wezwaniu złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania
przedmiotu oględzin, przedłożenia tłumaczenia dokumentacji
obcojęzycznej lub udziału w innej czynności 106
3.5.2.3. Odmowa okazania lub nieprzedstawienie w wyznaczonym
terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z
przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących
podstawą zapisów w tych księgach 112
3.5.2.4. Opuszczenie bez zezwolenia organu podatkowego miejsca
przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem 117
3.5.3. Zakres przedmiotowy wynikający z art. 262 § 3 o.p. 118
3.5.3.1. Uwagi wprowadzające 118
3.5.3.2. Bezzasadna odmowa okazania przedmiotu oględzin przez osoby
trzecie 119
3.5.3.3. Niewłaściwe zachowanie uczestników rozprawy utrudniające
jej prawidłowe przeprowadzenie 120
3.5.3.4. Bezzasadna odmowa przez biuro rachunkowe okazania lub
nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych lub
dokumentów będących podstawą zapisów w tych księgach 121
Rozdział 4
Procedura nakładania kary porządkowej w polskim postępowaniu
podatkowym 123
4.1. Uwagi wprowadzające 123
4.2. Władza dyskrecjonalna w sprawie nałożenia kary porządkowej
124
4.3. Organ podatkowy właściwy w sprawie nałożenia kary porządkowej
135
4.4. Postępowanie w sprawie nałożenia kary porządkowej 141
4.5. Miarkowanie kary porządkowej 148
4.6. Obciążenie dodatkowymi kosztami postępowania podatkowego a
kara porządkowa 151
4.7. Instytucje prawne ukierunkowane na uchylenie kary porządkowej
153
4.7.1. Uwagi wprowadzające 153
4.7.2. Zażalenie na postanowienie nakładające karę porządkową
154
4.7.3. Wniosek o uchylenie kary porządkowej 158
4.8. Instytucja przedawnienia a kara porządkowa 163
4.9. Środki przymusu jako kara porządkowa 164
4.10. Kara porządkowa w innych procedurach podatkowych 167
Rozdział 5
Problemy praktyczne związane ze stosowaniem kary porządkowej w
polskim postępowaniu podatkowym 171
5.1. Uwagi wprowadzające 171
5.2. Zagadnienia problematyczne związane z aspektami materialnymi
kary porządkowej 172
5.2.1. Uwagi wprowadzające 172
5.2.2. Odmowa złożenia zeznań przez osobę fizyczną reprezentującą
osobę prawną 172
5.2.3. Zastępowanie zeznań strony jej wyjaśnieniami 174
5.2.4. Zakres możliwej dokumentacji żądanej przez organ w trybie
wezwania 178
5.2.5. Przekroczenie ustanowionego w zawiadomieniu zakresu kontroli
podatkowej 180
5.2.6. Współpraca zobowiązanego z organem podatkowym i elastyczność
organu podatkowego 181
5.2.7. Nałożenie kary porządkowej na kontrahenta strony
postępowania 183
5.2.8. Wniosek o zmianę miejsca przeprowadzenia czynności a kara
porządkowa 185
5.2.9. Złożenie wyjaśnień a obawa przed ujawnieniem tajemnicy
przedsiębiorstwa 186
5.2.10. Odmowa złożenia zeznań przez małżonka osoby będącej
reprezentantem osoby prawnej 187
5.3. Zagadnienia problematyczne związane z aspektami proceduralnymi
kary porządkowej 189
5.3.1. Uwagi wprowadzające 189
5.3.2. Zaniechanie zastosowania środków przymusu z uwagi na
możliwość ustalenia stanu faktycznego innymi środkami dowodowymi
189
5.3.3. Konieczność obligatoryjnego stosowania przez organ podatkowy
kary porządkowej 192
5.3.4. Brak wskazania przesłanek nałożenia kary porządkowej 194
5.3.5. Brak wskazania okoliczności wpływających na wymiar kary
porządkowej 195
5.3.6. Jednozdaniowe uzasadnienie postanowienia o nałożeniu kary
porządkowej 196
5.3.7. Brak pouczenia w wezwaniu o możliwości nałożenia kary
porządkowej 198
5.3.8. Powtórne nałożenie kary porządkowej 199
5.3.9. Bezprzedmiotowość postępowania podatkowego a kara porządkowa
199
5.3.10. Stwierdzenie bezprzedmiotowości postępowania podatkowego w
trakcie postępowania zażaleniowego 201
5.3.11. Obliczenie terminu przedawnienia w zakresie kar
porządkowych 202
5.3.12. Odpowiednie stosowanie do kar porządkowych terminów
dotyczących przedawnienia 204
5.3.13. Konieczność wskazania naruszenia przepisów, które nastąpiło
w związku z nieprzeprowadzeniem środka dowodowego 207
5.3.14. Możliwość zastosowania ulgi w zakresie kary porządkowej
208
5.3.15. Nałożenie kilku kar porządkowych jednego dnia 209
Wnioski 213
Bibliografia 225