Rosyjskie wrota do Europy. Brama Smoleńska

Pomiędzy górną Dźwiną a górnym Dnieprem, ok. 700 km od granic współczesnej Polski, znajduje się obszar, który miał i nadal ma kluczowe znaczenie dla Rzeczypospolitej – Brama Smoleńska. Z jednej strony otwierała ona wejście na ciągnący się do Europy Zachodniej pas nizin, z drugiej zaś stanowiła ostatnią znaczącą przeszkodę na drodze do Moskwy. To właśnie tu ścierały się imperia, a bieg historii Europy Wschodniej zależał od panowania nad tym strategicznym przesmykiem.